Media-ondernemer worden?

Starten in de wereld van de digitale beeldbouwers

Is er nu een aanpak, die je toelaat om als het ware zelfstartend toch iets in media te gaan doen?
Ja, maar dan moet je misschien wel een stevige stap maken en je niet meer richten op het vak van media-maker, maar accepteren dat je vooral media-ondernemer moet zijn. Niet denken in termen van een mooi produkt, een leuke documentaire, maar in termen van marktvraag, prijs/prestatie en nitch-markten. Maken en aanbieden waar vraag naar is, die vraag desnoods zelf ontwikkelen, maar vooral op zoek gaan naar behoeftes.

Deze stap is niet makkelijk, en niet iedereen kan 'm maken, want vaak wordt gedacht dat je met een opleiding als b.v. editor of html/xml sitebouwer zo wel aan de bak komt. Je maakte toch mooie demo's, je examenstuk kreeg applaus in de huiskamer, waarom krijg je geen gouden aanbod? De tijden veranderen, de new economy bleek lucht, websites blijken moeilijk rendabel te maken, er is veel concurrentie en de "zittende" klasse heeft z'n netwerkjes, z'n opzetjes en daar val je als starter vaak buiten. Je zult dus zelf iets moeten bedenken, zelf je markt zoeken en dan de benodigde expertise moeten ontwikkelen (zelf) of vinden (anderen inhuren). Dus, ondernemen, ondernemer worden en je druk gaan maken over wat iets kost, of iemand anders het goedkoper kan en of je klanten kunt vinden. Maar vooral op jezelf leren vertrouwen, met al je beperkingen heb je ongetwijfeld ook sterke kanten en daar kun je nu wat mee doen, in de markt en dus "echt"

Om met dat laatste te beginnen, er is al een grote vraag naar audiovisuele en multimedia produkten, maar een nog veel groter potentieel van bedrijven en instellingen die daar nog nooit over nagedacht hebben. Als beginnende media-ondernemer is dat je grote kans, klanten vinden die je kunt overhalen tot een experiment, iets waar zij (en dus jij) beter van wordt.

Kijk naar je "content" kracht.
Daarvoor moet je eerst wel weten wat je kunt aanbieden en dat is vreemd genoeg vaak niet wat je geleerd hebt op je opleiding. Je echte kracht ligt in wat je op een andere manier weet of kunt, bijvoorbeeld door je hobbies, via je netwerkje, omdat je via een vakantiebaantje iets oppikte, je scriptie over een bepaald onderwerp ging, kortom je specialistische expertise op "content"gebied. Dat kan allerlei vormen hebben, iemand die snel in z'n kennissenkring mensen kan vinden voor interviews heeft ook 'n plus, maar misschien spreek je een bijzondere taal of kun je goed instructie geven over diepzeeduiken, paragliding, tango of sokken breien. Vanuit die "content" expertise ga je kijken wat je er mee kunt, welke organisaties doen aan sokkenbreien, wie heeft behoefte aan produkties in het Somalisch, als je een lijstje maakt van je specialiteiten krijg je snel associaties. En daarbij is zelf presenteren soms helemaal niet nodig, maar als je genoeg weet over zo'n "diep"gebiedje heb je daar iets aan te bieden aan mogelijke opdrachtgevers.

Vind je klanten en kijk naar hun behoeftes, pas later ga je invullen welke vorm daarbij past. Is dat een videoclip, een website of een TV-serie, dat maakt niet zoveel uit, hoe flexibeler je je opstelt hoe meer openingen er komen. En kun je uiteindelijk iets zelf niet doen, maar heb je wel de hand (en het vertrouwen) van je klant, dan zijn er genoeg collega's die het wel kunnen.

T-shape
Als media-ondernemer die zelf wil of moet starten dien je een T-shaped personality te ontwikkelen, breed en diep (op bepaalde gebieden). Het brede is de algemene techniek, je verkoopprratje, je organisatietalent, maar in de diepte zit je unieke stukje. Investeeer desnoods in die diepte, ga wat tentoonstellingen of musea af, lees je in, maar zorg dat je iets speciaals te bieden hebt.

An offer they can't refuse
En heb je dan een klant of een potentieel account, bedenk dan vooraf een plan en een aanbod dat niemand kan weigeren. En niet een opzet of een synopsis voor een deel van de produktie, bedenk iets dat helemaal af (maar wel flexibel natuurlijk) is, waar alleen een ja of nee op hoeft worden gegeven. Natuurlijk moet je daarvoor wat voorbereidende gesprekken en zo hebben, maar maak het op een gegeven moment concreet en hard, en uitgewerkt tot aan de oplevering en de laatste factuur.

Klanten willen hapklare en "verdedigbare" plannen, die zij ook bij hun baas (of subsidegever) kunnen verdedigen. Natuurlijk moet je hun eigen suggesties daarin honoreren, maar het moet vooral "rond"zijn, geen losse eindjes. Beslissers beslissen graag, maar willen de grenzen en risico's kennen. Dat geldt voor de rijschoolhouder die je een instructiefilm in het Somalisch aanbiedt, voor het zwembad of hotel dat een leuke promo-video in de hal wil, voor de gemeente of stichting die z'n festival of debat "in de lucht" wil. Beperk je tot haalbare en effectieve voorstellen, gebakken lucht herkent men snel. Liever toegeven dat je dit niet in digibeta kunt schieten dan vage smoesjes, als beginnende ondernemer zijn je eerste klanten je kapitaal voor de toekomst.

En hou het simpel en voor de klant overzichtelijk. Maak maar een aanbod voor een proef-produktie of een beperkte versie.

Liever een klein vogeltje in de hand dan die feature-film in de lucht.

Bij kleine lokale tv-stations als Kleurnet bijvoorbeeld moet je niet aankomen met leuke suggesties, met flodderige opzetjes of plannen waarbij de "klant" nog mee moet gaan denken en organiseren. Daar wil men horen dat je programmaconcept A hebt, wat je van het station verwacht in termen van faciliteiten en geld en wat je te bieden hebt, in termen van gereed produkt en wat de klant daar beter van wordt. Dat laatste wordt vaak vergeten bij media-produkties, men maakt iets moois en iedereen knkit opgetogen na de eerste viewing, maar wat doen ze er daarna mee. Kijk naar wat er met je produktie kan, is er een cd-rom van de te maken, een DVD, kan de video ook in low-res op de webiste, kun je het inzenden voor een prijsvraag ten behoeve van je opdrachtgever of jezelf, kun je het ergens uitgezonden krijgen, mooie dingen die in de kast liggen heeft iedereen al.

Kijk naar de resources die je zelf hebt, bepaal wat je nodig hebt van elders, maar val daar je opdrachtgever niet mee lastig tenzij die het makkelijk ter beschikking kan stellen. Zeuren kost geld en klanten, dus zeur niet, neem je verlies als dat nodig is (die huurauto of taxi die je nodig had omdat je eigenlijk te laat was) en probeer 150% te leveren van wat je opdrachtgever verwachtte.

Maak je klant rijk
Het is verstandig om iets verder te kijken en je opdrachtgever iets aan te bieden, waar ie ook direct beter van wordt. Een video-produktie waar je al een sponsor voor hebt is eenvoudig te slijten, en daar zit je kracht als starter, je kunt op zoek gaan naar de klant van je klant en die eerst benaderen. Wil je een website voor een schoenenzaak slijten dan is het leuk als je al hebt geregeld dat de fabrikant meedoet. Wil je een video maken over een natuurgebied dan omarmt de beheerder als je al geregeld hebt dat die video bij de lokale VVV verkocht gaat worden of als je het restaurant in de buurt op de omslag laat adverteren.

Niemand stuurt een aanbieder weg, die met een plan komt waar beiden beter van worden. En daarmee komen we weer bij die rol van media-ondernemer. Je bent pas een echt ondernemer als je klanten er beter van worden, zakkenvullers zijn er in medialand genoeg. Bedenk dus, vanuit je eigen "content" expertise, projecten waar de potentiele klant echt iets aan heeft.

De overheid wil graag dat culturele instelling meer minderheden trekken. Dat is soms moeilijk, maar wel de basis voor de subsidie voor de volgende periode. Vrijwel iedere instelling is dus gevoelig voor produkties, programma's, promo's, video's, websites etc. die dat aspect naar voren halen. Doe dus 'n snufje multiculturaliteit in je voorstellen. En kijk eens verder, is ook het waterleidingbedrijf, de kabelboer, de marktmeester, de havenmeester etc. niet geinteresseerd in een produktie in andere talen. Of dat nu een website (met direct een leuk foldertje) of een interactief schermpje is, de informatiebehoefte vertalen naar media, daar liggen enorme kansen.

Op maat
Maar daarmee zijn we bij de schaal van produkties. Laat de mega-produkties op 35 mm en digibeta over aan meer ervaren producenten. De digitale techniek anno nu is ruim voldoende voor goede video-produkties en als je goed en zorgvuldig werkt zelfs voor TV, zeker voor lokale stations. Je kunt goedkoop CD-ROM's of DVD's (laten) maken en een vhs is vaak al voldoende. Denk er aan, dat digitale trucjes wel leuk, maar niet altijd effectief zijn (de non linear mode leidt vaak tot wanstaltige trucs die afdoen aan de boodschap). Probeer in alle fases van de produktie te letten op prijs/prestatie verhouding. Na meer dan 3000 uur uitgezonden TV-produkties met DV weten we bij Kleurnet dat A: een statief, B: de zon of het licht in de rug C: geluidsopname met een simpele handmicrofoon en D: scherpstellen de basispunten zijn. Maar de gemiddelde producent besteed het merendeel van z'n geld en tijd aan onzinnige gadgets, draadloze of onzinnige richtmicrofoons, rare lenzen, non-linair editing grappen en zelfgemaakte muziek. Gebruik de simpele dingen des levens en gebruik ze verstandig, de zon is je beste lichtbron, de automaat op je camera de beste belichter, die cd met royalty free plaatjes en muziek had je al.

Als kleinschalig media-ondernemer moet je eigenlijk onder de markt duiken, in die zin dat je produkties aanbiedt die "volgens de Hilversumse regels"helemaal niet kunnen. Maar het kan wel en daardoor boor je nieuwe markten aan, en je staat zeker niet alleen, die digitale revolutie knaagt wel degelijk aan de wortels van de "professionelen", die neerkijken op alles wat geen tonnen kost. Maar juist in die nieuwe markten liggen enorme kansen en met steeds meer lokale stations, meer mensen en instellingen met websites, kiosken, interactieve zuilen, videobeams etc. is er nog enorm veel te doen.

Heel belangrijk is dus dat je prijs/kosten en kwaliteit goed inschat. Wie iets echt moois wil, moet er voor betalen, maar verlies niet uit het oog voor wie je iets maakt. Piet Papat of Stichting het Arme kind is wat anders dan de gemeente, maar is ook sneller tevreden. Je kansen liggen in het begin bij organisaties die een flink stuk "ego" kopen, vanity press heet dat. Ze willen zichzelf op TV zien of op een video, of dat tot verkopen leidt is dan een tweede. Maar het leukste en op den duur ook het beste voor je is als je de klant meer klanten bezorgd. En kijk daarbij even verder, is die video ook als CD-ROM nuttig in te zetten, is een NTSC versie gewenst, of ook nog iets in print.

Het geheim van ondernemerschap is zoeken naar markten die passen bij wat je kan, naar produkties op de schaal die technisch, organisatorisch, maar vooral qua content aankunt.

En leer kijken naar behoeftes.Die marktmeester in je woonplaats heeft een klein budget voor voorlichting, maar alle marktmeesters samen hebben misschien wel voldoende om iets leuks te laten maken en dat hun klanten er iets aan hebben kun je wel duidelijk maken. Kijk en zoek, de markt is er, jij moet 'm alleen vinden en ontginnen en met de huidige technische middelen is dat geen kwestie meer van nog mee rbits of bytes, maar van wat jij in te brengen hebt. Terug dus naar human capital en dat ben jij!

L.Sala
info@kleurnet.nl