Recente Columns Luc Sala
in de Echo
Van mei 2008 – heden
Meer en oudere columns
jan 2009
Burgemeester Cohen wees
er in z’n nieuwjaarstoepraak op dat de crisis was het
gevolg van roekeloos gedrag. Maar gedrag van anderen, niet
van ons, niet van hem, niet van een gemeentebestuur dat enorme risico’s nam,
met de NZ lijn, de vuilverbranding, de A10 ontwikkeling, de huizenmarkt,
IJburg. Hij vertelde over hoe eenvoudig de mensen in allerlei
verhaaltjes trappen. Wat onze burgervader vergeet, is dat we mensen zoals hij
hebben aangesteld (of laten aanstellen) om daar voor te waken. Dat het onze
leiders voorgaven het allemaal in de hand te hebben. Een grote recessie, een
crisis, een depressie, dat was volgens hen in de moderne tijd onmogelijk. En nu
gebeurt het toch, en het is lief dat Cohen dan refereert aan de
tulpenspeculatiecrisis in 1637. Maar waarom geeft hij niet toe dat we de
zandplaat waarop Amsterdam rust met die NZ lijn gewoon aan het lekprikken zijn
(menselijke foutjes noemt Cohen dat), dat de huizenmark in Amsterdam totaal uit
balans is wegens gebrek aan toezicht op de woningcorporaties en dat we als
toeristenstad druk bezig zijn onderuit te gaan aan de neorechtse repressiedrift?
Het gemeentebestuur is volgens hem maar een klein radertje in het geheel en
doet toch z´n best, OK er worden wat risico’s gelopen en die pakken niet goed
uit, maar ze bedoelden het toch goed? Borstklopperig gebral denk ik, als Cohen
het heeft over de Zuidas, de cruciale rol van Amsterdam in de
brede financiële wereld, maar ik proef weinig besef voor de vrijheid die de
echte basis was voor de historische rol van Amsterdam in de wereld. Die
financiële wereld met consultaire aanhang dondert in elkaar, blijkt hol en rot,
de Zuidas wordt, vrees ik, een rottend monument voor de incompetentie van de Vroede
Vaderen van onze stad. Wat dat betreft kan Amsterdam op 1 januari 2010 beter de
Gijsbrecht laten opvoeren dan Job weer in bijna
Bijbelse termen laten klagen over de mestvaalt die ie zelf mee veroorzaakte,
over normen en waarden die blijkbaar eenzijdig mogen worden opgelegd en over
vertrouwen dat de burgers overduidelijk niet meer hebben in dit systeem.
Leren we iets van de
geschiedenis? Het afgelopen jaar is duidelijk geworden dat de zogenaamde
privatisering, het in handen geven van de vrije markt van collectieve taken,
desastreuze gevolgen kan hebben en voor velen nu heeft. Hun spaarcentjes
verdampt, hun banen weg, hun huizen verzakt en sinds we in Amsterdam het woord
sociaal hebben afgeschaft en uit alle officiële benamingen weggestreept (weet u
nog, de Sociale Dienst?) moet je het zelf maar oplossen. Wordt maar
verkeersregelaar, stadswacht, vuilnisman of ga in Uruzgan vechten; de
barmhartigheid is veranderd in kille dwang en repressie. Eigen schuld, dikke
bult, dan ga je maar werken, is het devies. We zijn opgefokt tot
consumenten-vee en nu het minder wordt krijg je gewoon minder. Dat zeggen ze
niet, op papier gaan de minima er niet op achteruit, maar op allerlei manieren wordt
er geknabbeld aan je bestaan, door hogere belastingen, meer boetes, langer
doorwerken, minder zorg in je pakket, hogere parkeertarieven, de trein duurder,
de post duurder, wie uit moet komen van z’n AOW weet
precies hoe z’n leven wordt afgeknepen. Maar leren we iets? Nee, dezelfde
verzekeraars van wie met woekerpolissen, spaarhypotheken en allerhande
financiële constructies
duidelijk werd dat ze onbetrouwbaar en soms zelfs malafide zijn,
geleid door gewetenloze kortetermijn graaiers, bij die zelfde mega-verzekeraars
hebben we onze collectieve ziektekosten-verzekeringen ondergebracht. Met
toezichthouders die ook overdik betaald worden, als politici eerst het hele
opzetje regelden en nu mooi weer spelen, en bezorgd melden dat de kosten toch
wel onrustbarend stijgen. Voor mij is de huidige crisis, die in wezen draait om
vertrouwen en angstpolitiek, ook het gevolg van dertig jaar zogenaamde vrije
markt en deregulering. Hier en daar wordt het spel, de zelfverrijking van weinigen, nu doorzien, maar gebeurt er niet meer dan dat
andere netwerkende zakkenvullers de opengevallen plaatsen innemen, en er met
veel miljarden de rotte plekken worden dichtgeplamuurd.
Iedereen in het systeem, alles in de computer, alles registreren, want we hebben de illusie dat dan alles in de hand te houden is. Bij alle beloftes over minder regelen komt daar bar weinig van terecht. Kan ook niet, want Brussel is de grote regelgever en daar valt (bijna) niets meer aan te doen. Niet alleen personen, maar ook organisaties moeten aan de leiband van Big Brother en daar is dan de Kamer van Koophandel voor opgetuigd. Typisch zo’n voorbeeld van misbegrepen liberalisatie, een overheidstaak opdragen aan een private organisatie, waar geen controle op is en die dan ook commercieel aan het freewhelen is geslagen, bestanden doorverkoopt en voor de ondernemers alleen maar een last is. Maar in 2009 moeten ook hele kleine zelfstandigen en in feite alles en iedereen die iets meer doet dan werken, ingeschreven staan bij de KvK. Daar vallen ook Verenigingen van Eigenaren onder, de rechtsconstructie die in flats en opgesplitste huizen de samenwerking regelt. Dat lijkt een formaliteit, maar kost weer wat en zie, is het begin van bergen ongevraagde post (want de KvK doet zaken met haar bestanden en verkoopt het aan allerlei soms zeer dubieuze clubjes) en een nooit ophoudende reeks van heffingen, dreigbrieven en verplichtingen. Buma/Stemra, Sena, Thuiskopie, Reprorecht of hoe die organisaties met wettelijke kaperbrieven maar mogen heten. Je zit in het systeem, tegenwoordig ook met een email adres en zakelijke spam mag, dat gaat tijd, virussen en ellende kosten. Hoezo transparantie, hoezo eenvoudiger, hoezo een minder belastende overheid?
2008 was het jaar van de
kredietcrisis, maar eigenlijk het jaar dat ons de schellen van de ogen zijn
gevallen. De mensen van het
grote geld, de bankiers, de hoge heren, ze bleken niet
zo betrouwbaar als we dachten. Woekerpolissen, superbonussen en als klap op de
vuurpijl bleek in Amerika iemand de zaak voor 50 miljard dollar te hebben
opgelicht. De overheid, die over kleine dingen zo moeilijk doet, stiekem
belastingen, leges en heffingen fors verhoogt en vooral bezuinigt op wat we
vroeger sociaal en zorg en democratie noemden, laat miljarden wegvloeien door
domme fouten en nutteloze prestigeprojecten. Den Haag steunt vooral de
organisaties die er de grootste rotzooi van gemaakt hebben zoals banken en
verzekeraars. En wij, de burgers die er genoeg van hebben, we weten het, de
uitslag van de waterschapsverkiezingen was wat dat betreft een erg duidelijk
signaal, de gevestigde partijen kwamen eigenlijk niet aan bod en werden
genegeerd door de kiezers. 2008 is dus eigenlijk ook het jaar van het wakker
worden, beseffen dat we kunnen stemmen met onze voeten, we ons geld van de bank
kunnen halen, verzekeringen op kunnen zeggen, dat we ook met wat minder auto,
minder gadgets en minder luxe heel gelukkig kunnen zijn. We gaan echter nog
moeilijke tijden tegemoet, en ik hoop dat de politiek beseft dat de oplossing
niet ligt in morrelen aan de AOW, de hypotheekaftrek of de uitkeringen. Nu
gebleken is dat het neo-liberale (superkapitalistische) ideaal ook niet heeft
gewerkt, mag in 2009 het woord sociaal misschien weer gebruikt gaan worden. Zorgen
voor elkaar, de lasten delen, samen iets aanpakken, dat is heel wat anders dan
miljarden verkwisten zonder verantwoordelijkheid te dragen.
Net goed genoeg is de
nieuwste trend in computerland. Net voor de kredietcrisis kwamen Taiwanese
fabrikanten zoals Asus met laptops die veel kleiner en lichter waren, maar
vooral net goed genoeg voor wat de gewone bruiker wil van z’n
meeneemding. Email, wat tekstwerk en surfen op het Internet, wat wil je nog
meer met zo’n mini-netbook op vakantie of onderweg. Dat
concept sloeg aan, de zogenaamde netbooks waren de hit van 2008 en nu komt men
ook met desktop computers met eenzelfde uitgangspunt. Net goed genoeg, en dus
geen geld, rekenkracht, energie verkwisten aan functies en mogelijkheden die je
nooit zult gebruiken. Jammer voor de fabrikanten van de dure modellen met te
veel van alles, de leveranciers van software met oneindig veel opties en keuzes, net goed
genoeg is ook prima. En dat zien we ook in andere sectoren. De aanpak past prima
bij de huidige depressie, men is zuinig en wil geen geld of energie verspillen,
en de autofabrikanten die niet inzagen dat die dure en zware slurpers daar niet
meer bij horen, hebben het heel moeilijk. Ook in de horeca zie je daghappen
terugkomen, de grootgrutters buigen nu toch allemaal voor de Aldi’s en Lidl’s,
de Action is de Hema van de 21-e eeuw en de leveranciers van overdadig luxe
keukens en badkamers gaan ten onder aan de Ikea-sering van hun handel. Dat
klinkt allemaal heel rationeel en ecologisch gezien heel verstandig, maar dat
we daarmee de economie ontdoen van veel winstpotentieel en smeerolie moeten we
dan wel accepteren. Net goed genoeg betekent namelijk ook dat de slagroom op de
cake verdwijnt, de superwinsten oplossen en het allemaal wat grijzer zal
worden. Net goed genoeg is wat dat betreft een interessante, maar misschien ook
riskante trend.
gezamenlijke
sinterklazen en hun helpers op 5 december zouden optrekken naar De Nederlandse
Bank, dat gebouw zouden bekladden met slagroomtaarten en hun vloek zouden
uitspreken over het tuig, dat ons in deze crisis heeft gestort. Het had niet
meer dan een symbolische actie hoeven zijn, van lieden die zich met Sint
Nicolaas verbonden voelen en vanuit de kerk tegenover het Centraal Station te
paard naar het Frederiksplein zouden optrekken. Maar het kwam (nog) niet zo ver,
we laten het maar gebeuren, tellen onze centjes en geloven de sprookjes van de
hoge heren. Gaat u maar rustig slapen, brave burgers, wij zorgen voor u! Maar
het broeit wel, nu we horen dat onze beleggingspolissen en onze pensioenen aan
het verdampen zijn, dat aan alle kanten ontslagen vallen, werktijdverkorting
niet meer blijkt dan een lapmiddel, wanneer komen de massademonstraties? Mensen
kunnen maar een beperkte hoeveelheid slecht nieuws verwerken, op een gegeven
moment slaat de angst en de apathie om in kwaadheid, in geweld, in revolutie. Ik
hoop dat ze ten stadhuize daarvoor noodplannen hebben, dat gaat verder dan wat
flessen water en een noodpakket voor de ambtenaren (met wat gouden muntjes voor
de topmensen, zo slim zullen ze toch wel geweest zijn). Amsterdam heeft eerder
opstanden gekend, zoals de aardappeloproer in juli
1917, die fors werd neergeslagen en de Nieuwmarktrellen van 1975 waren ook niet
mis. Waar blijft het grote noodplan voor de depressie waar we in wegzakken, of
heeft men het te druk met de sexramen of de Olympische Spelen of zo?
We gaan Amsterdam helemaal opschonen,
als ik tenminste begrijp waar Cohen en Asscher naar toe willen. 1012 is het
devies en dat is de postcode van het centrumgebied van Amsterdam. Schoon, rein,
handhaven, repressie, weg met de sex en de wiet, paddo’s voorbij, alternativo’s
eruit, illegalen op transport, braaf zijn en wel meer betalen voor al die mooie
diensten die Amsterrdam haar burgers beidt. Als er nog wat geregeld moet
worden, zoals de verhuur van wat ramen uit nostalgische overwegingen, laat dat
dan over aan betrouwbare organisatie zoals woningcorporatis of benoem wat
stadsregisseurs tot hoerenbaas honoris causa, misschien zijn er wel wat
ex-wethouders voor te vinden. Ik vind het triest, Amsterdam wordt stukgemaakt,
een reputatie van eeuwen wil men wegpoetsen en vervangen door wat? Een cultureel Madurodam, voor oudere, impotente rijkelui, die
hun spaarcentjes hier per cruiseschip mogen komen opmaken. Het bijzondere,
andere, wonderlijke, de magische kwaliteiten van deze stad worden geofferd voor
wat? Voor de ambities van Cohen of Asscher, niet voor de werkers en ondernemers
van Amsterdam. Maar ik denk stilletjes, dat het niet veel uitmaakt, dat het volgend jaar, als de burger merkt dat z’n pensioenen zijn
verdampt, de werkloosheid echt doorzet en de gaarkeukens weer verschijnen,
allemaal anders wordt. Want de vrije ziel van Amsterdam kun je niet echt doven,
die heeft al ergere tijden meegemaakt!
Amsterdam knipt zich
langzaam los van Microsoft, want men heeft nu een groot contract voor
aanvullende dienstverlening voor Windows laten aflopen. Het geld dat daardoor
vrij komt, zo’n 70 euro per jaar per werkplek voor
14.000 gebruikers, wordt gestoken in zogenaamde open source software zoals
Linux. Dat betekent niet dat men afstapt van Windows, maar wel dat het mooi
genoeg is, dat wat er nu draait blijkbaar voldoende wordt geacht en men dus
niet zonder meer meegaat met wat Microsoft voorschrijft, zoals het nieuwe Windows
7 en het hele support-circus dat daar voor nodig is. De bestaande software
krijgt nog wel upgrades en men loopt dus met name voor
wat betreft de beveiliging geen risico, maar men heeft het vanzelfsprekende
meelopen met de licentie-politiek van Microsoft dus gestopt. Een belangrijke
stap, ook een signaal naar andere overheidsdiensten en passend in de tijdgeest.
Computeren is mooi, maar zeker op de desktop is het mooi geweest, functioneert
het naar behoren en is maar weer meegaan met een nieuwe versie, met weer meer
functies die zelden gebruikt worden niet nodig. Men kijkt terecht naar
alternatieven, zoals Linux en de open source software, waar geen of zeer
beperkte licenties voor betaald behoeven te worden en
men niet meer vastzit aan één leverancier.
Ooit was Amsterdam er
trots op een barmhartige stad te zijn, het staat zelfs in het wapen. De steeds
verder gaande stigmatisering van criminelen is daarom een kwalijke
ontwikkeling. Op het eerste gezicht lijkt het heel stoer dat criminelen op
grond van de wet Bibob niet betrokken mogen zijn bij legale activiteiten. Of
dat men nu een inschrijving bij de Kamer van Koophandel onmogelijk wil maken
als er sprake is van een crimineel verleden. Maar wie worden daardoor
getroffen, afgezien van de paar hele grote boeven die
men daarmee nauwelijks in de wielen rijdt en die ongetwijfeld snel een Inc. op
de Kaaimaneilanden of een Limited op Jersey weten te regelen en off-shore gaan.
Het zijn de kleine criminelen die door
deze stigmatisering niet alleen een straf van de rechter krijgen, maar
effectief worden uitgesloten uit de maatschappij. De jonge Marokkaanse
tasjesrover krijgt een brandmerk, waardoor hij nooit meer een bedrijf kan
beginnen, terwijl z’n kansen om gewoon werk te vinden
ook al beperkt zijn. Geen klein winkeltjes, geen fietsenreparatie, geen
vloerenleggen, geen kleine horecavestiging, wat blijft er dan nog over? Juist
het kleine ondernemerschap is vaak de enige mogelijkheid voor mensen met een
strafblad en dat wordt nu ook onmogelijk gemaakt. Wat blijft dan over, toch
maar weer roven of stelen of hash dealen? De stigmatisering van criminelen
betekent zo effectief levenslang boeten voor wat misschien niet meer waren dan jeugdzonden.
Iedere kleine ondernemer
moet nu, en dat is wettelijk geregeld, ingeschreven staan bij de Kamer van
Koophandel. Dus vallen bij heel veel bijverdieners nu een dreigbrief in de bus,
aanmelden geblazen! Tegen betaling, hoewel die KvK wel erg goede sier maakt met
al die gegevens en ze onbeschaamd uitvent en bepaald geen zuinige organisatie is. Die
registratieverplichting geldt zelfs voor therapeuten, thuiswerkers,
markthandelaren, zelfs verenigingen van eigenaren moeten ingeschreven worden. Een
boel gedoe met heel wat nasleep, want dan komen de spam, de neprekeningen, de
nepadvertentieverkopers en de moderne roofridders van Buma, Stemra, Sena en
thuiskopie ook even vangen. Alle beloftes van minder ambtenarij, minder regels,
minder formulieren blijken niks waard te zijn. Hoe
komt het toch dat goedbedoelende politici steeds weer zulke domme besluiten
nemen, de nasleep en de gevolgen niet overzien. Rekeningrijden, de vliegtaks
die honderden banen op Schiphol kost, domme doorsnijding van de zandplaat waar
Amsterdam op drijft door de NZ lijn, hobbyprojecten van wethouders, ik hoop dat
2009 het jaar van de nieuwe nuchterheid wordt. Laten we iets doen tegen nog
meer regelzucht, nog meer bestanden en ondingen als het landelijk elektronisch patiëntendossier (EPD) en tegen een systeem dat
toelaat dat de politie in december nog even de jaardoelen qua boetes kan halen,
met controles die geen ander doel dienen dan dat.
nov 2008
Gezondheid is belangrijk,
maar het begint erop te lijken dat gezondheid ook een plicht is. De overheid
bemoeit zich op allerlei gebieden steeds meer met je manier van leven, Big
Brother en 1984 zijn al lang werkelijkheid, maar de laatste tijd komen er steeds
meer regels en geboden over hoe je gezond moet leven. Niet meer roken in
openbare ruimtes, al helemaal geen geestverruimende middelen, maar het veel
slechtere alcohol laat men sluiks nog toe voor boven de 18, het levert tenslotte veel accijns op. Dat we gezond moeten leven, is
geen vrije keus meer, maar een opgelegde plicht, een Calvinistisch bestraffend
vingertje en dat gaat steeds verder. Steeds meer beperkende wetten, de Codex
Alimentarius schrijft voor wat je wel of niet mag eten of innemen. Het heel
gevaarlijke en absoluut onveilige Elektronische Patientendossier zal op den
duur niet alleen de medische instanties, maar ook verzekeraars, banken en
justitie in handen vallen, en die gaan je dan afrekenen op je medische en
misschien ongezonde verleden. Veel gerookt, drankgebruik, wat SOA’s, dan geen
hypotheek en een duurdere verzekering. Men doet voorkomen alsof de gemeenschap
schade leidt door ziektes en je daarom gezond moet blijven, dus dun, sportief,
binnen de norm, als je afwijk ben je eens soort gezondheids-terrorist. Dat van
die schade is niet waar, gezondere mensen worden ouder en dat kost meer
pensioen. Dat het stervensproces langer en duurder is geworden en daardoor de
medische kosten oplopen, heeft echt weinig te maken met dikzijn, roken, sporten
of blowen. Amsterdam doet leuk mee in deze trend, gaat
nu met Agis Zorgverzekeringen iets doen aan onze gezondheid op buurtniveau.
Weer een privaat-publieke samenwerking die vast duur gaat uitpakken en het
klinkt mooi, maar waarop baseert de gemeente haar recht om zich te bemoeien met
de gezondheidstoestand van burgers, die daar niet om vragen. Dus, overheid,
blijf van m’n lijf, en maak gezond leven geen burgerplicht met weer meer
regels, dwang en controle.
Ik kreeg een brief van de
minister voor Volksgezondheid, Dr A. Klink, over het elektronisch
patiëntendossier (EPD). Dat lijkt mooi, al je medische gegevens direct
bereikbaar voor zorgverleners, daar kun je toch niet tegen zijn en dat Dr Klink
je alleen een opt-out biedt (je kunt dus op een ingewikkelde manier weigeren
mee te doen), zelfs voordat het Parlement over dat EPD besloten heeft. Natuurlijk,
heel zorgzaam, hij doet dit toch in je eigen belang! Nee dus, eigenlijk wordt
dat EPD je dus door de strot geduwd voordat er een wettelijke regeling is en
dat is onbehoorlijk. Zeker omdat er wel degelijk nadelen kleven aan zo’n digitale file over je medische verleden, het is een
soort medisch strafblad dat nooit meer verdwijnt, een digitale schaduw die
uiteindelijk gewoon op straat komt, want zo gaat dat. Eerst de dokter, dan het
ziekenhuis, maar ook de verzekering, justitie wil ook wel eens meekijken, de
belastingdienst en de ambtenaar die parkeervergunningen voor gehandicapten
uitschrijft en uiteindelijk weet ook de politieman uit de straat dat je in je
jeugd wel eens een SOA hebt opgelopen, een miskraam of dat je depressief bent. Digitale
privacy bestaat niet, en het is toch voor je eigen bestwil dat nu al allerlei
bestanden gekoppeld worden en er zo maar mensen je huis kunnen binnendringen om
te controleren of en met wie en hoe je daar woont. Juist in deze tijd, nu we
leren dat op alle niveau’s ons vertrouwen blijkt misbruikt, wil deze minister
ons via deze brief (nog) onwettig laten opnemen in een bestand, dat je
feitelijke en medische vrijheid op termijn ernstig zal belemmeren, weer een
stapje van mens naar dossiernummer. Het EPD heeft vele voordelen, ook dat besef
ik, maar ook nadelen waar in die brief niets over staat.
De begroting van
Amsterdam, een stapel cijfers die je nu ook op internet kunt doorspitten, is
voor de gewone man en neem ik aan ook voor de politici niet om door te komen. Voor
de burger komt de begroting van 2009 er op neer, dat van alles weer duurder wordt,
en de gemeente zaken als inflatiecijfers of koopkrachtontwikkeling gewoon
negeert en uit alle hoekjes geld bij elkaar schraapt. Neem de tarieven voor het
havengeld, die gaan met 5% omhoog voor de pleziervaart, de rioolheffing ook met
5%. En waar wordt dat geld voor gebruikt?
Ik pikte uit de duizenden
posten het nummer 010201, dat is wat Job Cohen aan
Amsterdam kost. Allemaal volgens de regels van Binnenlandse Zaken, zegt de
afdeling voorlichting, maar die post bedraagt wel 220.600 euro, dat is bijna 6%
meer dan in 2008 en 34% meer dan de
Er zijn ook andere posten
die me opvallen, zoals dat Amsterdam alleen al in de centrale stad de
ex-wethouders May (CDA), Stadig (PvdA), Belliot (Pvda) en Buyne (PvdA)
wachtgeld van 70% van hun salaris betaalt. Ze mogen ook nog zonder korting 30%
bijverdienen, zodat ze hetzelfde inkomen als wethouder feitelijk blijven
behouden, plus een leuke pensioenaanspraak die ook doorloopt. Ook in de
staddelen is dit soort legitieme zakkenvullerij gebruikelijk. Sollicitatieplicht?
Natuurlijk niet! Toegegeven, bestuurders lopen een groot
risico hun baan te verliezen, bijvoorbeeld na verkiezingen of door een
conflict, maar wat als men moet vertrekken door incompetentie? In het zogenaamde
duale stelsel zijn wethouders een soort ingehuurde managers, geen gekozen
vertegenwoordigers meer, alleen zijn hun arbeidsvoorwaarden wel erg soepel en
maakt men daar ook in Amsterdam erg leuk gebruik van.
KPN doet het niet slecht
en zou in een consoliderende markt weleens heel goed overeind kunnen blijven,
juist als het slecht gaat telt een vertrouwde naam dubbel. Wel kan men de
Getronics restjes en het onroerend goed niet kwijt, las ik niet ergens dat de
banken al meer dan een maand geen commercieel onroerend goed financieren? Dat
merkte ik ook al in andere situaties, de kraan is dicht. De regering gaat nu
voor MKB wat kredietruimte scheppen, maar dat zal wel weer een hoop regeltjes
en voorwaarden kennen en in de praktijk dus niet werken, de overheid is geen
bank, kan dat ook niet en in z'n situatie profiteren
alleen een paar slimme jongens. Het is duidelijk dat de miljarden die nu worden
uitgedeeld zullen leiden tot wat we over een paar jaar crisis-profiteurs gaan
noemen. De advocaten en slimmerds die rijk gaan worden van de claims en
rechtszaken.
De banken en verzekeraars
gaan nu proberen hun lekkende bootjes leeg te pompen, maar wie gaat dat
betalen? Natuurlijk de burger, de rekeninghouder, de verzekerde, de
gepensioneerde, want het geld moet ergens vandaan komen en de miljoenen die al
die hoge heren incasseerden met optieplannen en bonussen zijn vast al veilig
weggesluisd. Het grote schuiven is begonnen, herschikken heet dat, maar de vos
verliest wel z’n haren maar niet z’n streken. Men gaat
schuiven met verplichtingen, polissen en verzekeringen. Dat krijgt de klant
keurig medegedeeld per briefje, met weer een heleboel kleine lettertjes die als
je het goed leest helemaal niet voordelig zijn. Men
draagt bijvoorbeeld koopsompolissen, lijfrentes of pensioenen over aan een
andere instelling, zogenaamd om de klant van dienst te zijn, maar feitelijk
gaat het om plat doorverkopen. Met dus mooi wat nieuwe voorwaarden.
Normaal gesproken kan de klant in zo’n geval, waarin
de contractpartner dus verandert, de zaak opzeggen, zonder boeterente of
kosten. Maar wat blijkt dan, de fiscus wil vaak ook even vangen, rekent
zogenaamde revisierente van 20% en een voorheffing van 50% op de bespaarde
Inkomstenbelasting. Het opheffen of afkopen van zo’n
polis is dus zeer onvoordelig, en de verzekeraar, zoals Robeco dat z’n klantjes
overdoet aan Interpolis maakt daar
geniepig gebruik van om de voorwaarden wat aan te scherpen. In feite gebruikt
men de fiscale boete als schild en dekmantel, want de klant kan toch niet
weglopen. Kwalijk, en geen signaal dat de financiële instellingen hun gedrag
verbeteren.
nov 2008
De banken en verzekeraars
gaan nu proberen hun lekkende bootjes leeg te pompen, maar wie gaat dat
betalen? Natuurlijk de burger, de rekeninghouder, de verzekerde, de
gepensioneerde, want het geld moet ergens vandaan komen en de miljoenen die al
die hoge heren incasseerden met optieplannen en bonussen zijn vast al veilig
weggesluisd. Het grote schuiven is begonnen, herschikken heet dat, maar de vos
verliest wel z’n haren maar niet z’n streken. Men gaat
schuiven met verplichtingen, polissen en verzekeringen. Dat krijgt de klant
keurig medegedeeld per briefje, met weer een heleboel kleine lettertjes die als
je het goed leest helemaal niet voordelig zijn. Men
draagt bijvoorbeeld koopsompolissen, lijfrentes of pensioenen over aan een
andere instelling, zogenaamd om de klant van dienst te zijn, maar feitelijk
gaat het om plat doorverkopen. Met dus mooi wat nieuwe voorwaarden.
Normaal gesproken kan de klant in zo’n geval, waarin
de contractpartner dus verandert, de zaak opzeggen, zonder boeterente of
kosten. Maar wat blijkt dan, de fiscus wil vaak ook even vangen, rekent
zogenaamde revisierente van 20% en een voorheffing van 50% op de bespaarde
Inkomstenbelasting. Het opheffen of afkopen van zo’n
polis is dus zeer onvoordelig, en de verzekeraar, zoals Robeco dat z’n klantjes
overdoet aan Interpolis maakt daar
geniepig gebruik van om de voorwaarden wat aan te scherpen. In feite gebruikt
men de fiscale boete als schild en dekmantel, want de klant kan toch niet
weglopen. Kwalijk, en geen signaal dat de financiële instellingen hun gedrag
verbeteren.
Innovatie is een soort toverwoord, dat geeft je als bedrijf aandacht in de pers, je wordt snel troetelkind van een wethouder of minister, iedereen wil innovatie, vernieuwing, wat anders, een nieuwe horizon. En als het dan ook nog digitaal kan, dan ben je binnen, komt er durfkapitaal en ga je naar de beurs. Dat was de basis voor de hele internet bubble die in 2002 klapte, maar ook nu zien we dat de opgewonden hype van wat men dan web 2.0 noemde, hard onderuit gaat. Bedrijven als TomTom, die zwaar leunden op de gadget-kopers hangen nu, men gaat op de centjes letten en beseft dat zo’n navigator voor de meeste mensen helemaal niet nodig is. Resultaat, de beurs laat het bedrijf vierkant vallen. Dat is jammer, want TomTom was wel een van de Nederlandse bedrijven, die internationaal nog wat betekenden. Ook Joost.com, wel geld van de Skype oprichters neergezet als concurrent van Youtube, en gevestigd in Leiden, is een teleurstelling. Het is nu niet meer dan een vrij gewone video download site, zoals er tienatllen zijn, maar wel met alleen “legale” films en video’s. De mooie beloftes over innoverende peer-to-peer doorgifte blijken nu je echt kunt kijken niet ingelost. Het is best leuk om naar Amerikaase televisieseries te kijken, men doet stoer over community en een enrom aanbod, maar dat is heel mager vergeleken met de hype van het begin. Jammer dus, maar misschien ook wel een signaal, dat de mooie verhalen over Breedband nu met de crisis ook wel de kast in kunnen. De ambities van Amsterdam op dat gebied, met eigen glasnet en zelfs WiMax voor mobiel breedband worden in mooie folders door de gemeente nog wel opgeblazen. In feite is echter CityNet Amsterdam de zoveelste misser in onze stad, waar we ooit met De Digitale Stad toch voorop liepen.
De crisis grijpt om zich heen, in Australië roept de regering op om niet in paniek te raken, met als gevolg dat iedereen in paniek raakt. In zekere zin terecht, de scheuren in het bankwezen en het neo-liberale denken zijn zichtbaar geworden, de virtuele werkelijkheid van het geld en de ruimte die banken genomen hebben om onder elkaar ongedekt geld te scheppen wordt pijnlijk duidelijk. De holle illusie van Bretton Woods en het afschaffen van de gouden standaard, destijd een Amerikaanse poging de dollar te beschermen als wereldmunt, gaat nu in de rook van een wereldwijde financiële crisis in rook op.
De aanleiding voor de crisis is het
wantrouwen in de banken, maar de oorzaak ligt veel dieper. De mensen hebben
ondertussen begrepen dat de symbolen als geld,
democratie, liberalisering verzekeren en pensioen voor een groot deel gebakken
lucht zijn, lege hulzen waar men niet meer in gelooft. De neo-liberale
bevrijding uit het socialistisch denkraam is failliet aan het gaan, de overheid
heeft, vaak uit individueel winstbejag, zakkenvullerij en statusjagen van de topmensen, de mens tot onmondige consument en daarmee slaaf
van het systeem gemaakt. Als ik nu in
Er zijn andere maatregelen nodig, die het
vertrouwen van de mensen herstelt. Fundamentele veranderingen, maar ook
symbolische zoals het voor de rechter dagen van al die zakkenvullers die
zogenaamd voor en namens ons de zaak te gronde hebben
gericht. Daaronder vallen ook de politici, graaiers bij
uitstek. Job Cohen, de brave borst uit Amsterdam, kostte de gemeente in
2006 nog 161.000 euro, anno 2009 is dat mooi 220.600 (begrotingspost 010201),
maar waarschijnlijk zie je dergelijke cijfers bij alle overheidsdiensten. Het
is, wil men de bevolking geruststellen, nodig om
fundamentele maatregelen te nemen, en na te gaan hoe de ontsporingen mogelijk
waren, waar toezicht faalde. Een president van de Nederlandse Bank en andere
toezichthouders, die hier mede schuld aan zijn, de straat op, en direct aan het
zakjesvullen, want WorkFirst gedlt niet voor dit soort vrijgestelden. Oud-wethouders, die jarenlang blijven genieten van wachtgeld,
kosten in
Waarom de overdrachtsbelasting niet NU afgeschaft, dat brengt weer beweging en zal ook de files meer en sneller doen afnemen dan dat oerdomme kilometerheffingsplan. Verbiedt woningcorporatie alle commerciële activiteiten of verkoop van eigendom, maar verplicht ze sociaal te bouwen en terug te keren tot hun grondtaak. Verbiedt iedere tariefsstijging door de overheid, daar zit de grootste inflatiemotor. En socialist Bos, waarom deel je nu 36 miljard uit aan de rijken, en geeft je niet iedere volwassene 3000 euro, dat kost net zoveel en dan is het geld niet weg, maar gaat weer rollen. Dan gaan mensen weer kopen of in het ergste geval hun geld op de bank zetten (of laten staan, uitbetalen gaat toch electronisch) en neemt het kasgeld van de banken dus toe. Stimuleer de economie nu, niet over een half jaar als de ellende niet meer te overzien is.
De aanleiding voor de crisis is het wantrouwen in de banken, maar de
oorzaak ligt veel dieper. De mensen hebben ondertussen begrepen dat de symbolen
als geld, democratie, liberalisering verzekeren en pensioen voor een groot deel
gebakken lucht zijn, lege hulzen waar men niet meer in gelooft. De neo-liberale
bevrijding uit het socialistisch denkraam is failliet
aan het gaan, de overheid heeft, vaak uit individueel winstbejag,
zakkenvullerij en statusjagen van de topmensen, de mens tot onmondige consument
en daarmee slaaf van het systeem gemaakt. Als ik nu in Amsterdam weer
aanplakbiljetten met de naam Marx zien, dan denk ik aan de tijd dat het volk
rebelleerde tegen wat de industriële revolutie had gebracht. Anno 2008
rebelleert het volk ook, tegen de digitale liberalisatie en de emotionele
ongelijkheid die dat bracht, maar doet dat wel per internet. Men haalt z’n centen van de bank, en zegt z’n spaarplannen,
spaarhypotheken en wurgcontracten van zogenaamde nutsbedrijven op. Het gaat
allemaal razendsnel en onze leiders doen niet meer dan
symptomen bestrijden. Waarom kijkt men niet naar de oorzaken, bijvoorbeeld naar
de woningmarkt die vrijwel overal is dichtgeslibt, net als in de VS wordt ook
hier binnenkort echt duidelijk dat het vertrouwen ook daar weg is. Waarom de
overdrachtsbelasting niet NU afgeschaft, dat brengt weer beweging en zal ook de
files meer en sneller doen afnemen dan dat oerdomme kilometerheffingsplan.
Verbiedt woningcorporatie alle commerciële activiteiten of verkoop van
eigendom, maar verplicht ze sociaal te bouwen en terug te keren tot hun grondtaak.
Verbiedt iedere tariefsstijging door de overheid, daar zit de grootste
inflatiemotor. En socialist Bos, waarom deel je nu 36 miljard uit aan de
rijken, en geeft je niet iedere volwassene 3000 euro, dat kost net zoveel en
dan is het geld niet weg, maar gaat weer rollen.
oct 2008
De bankencrisis heeft ook
Nederland bereikt, de overheid moet bijspringen om Fortis overeind te houden.
Ondenkbaar, en toch is het gebeurd. Hetgeen de vraag
doet rijzen, of al die waakhonden zoals de AFM of de Nederlandsche Bank, waar
ook topsalarissen worden betaald, niet verwijtbaar gefaald hebben Nu en in het verleden en zou redder Bos, die
destijds weigerde in te grijpen toen de topdirectie van ABN-Amro hun fatale
egotrip in gang zette, ook niet bij hen in de schandpaal op de Dam gezet moeten
worden. En het zijn niet alleen wat politici en zakkenvullers bij de banken, de
wereld van de verzekeraars, banken en hun trawanten als makelaars,
woningcorporaties en het legioen adviseurs en bobo’s is door en door rot. Dat
merk ik iedere keer als ik met ze te maken krijg, dan blijken de kleine
lettertjes vooral eenzijdig; we worden stelselmatig bedot en uitgemolken. Het
is tijd voor een breed onderzoek en zeer stevige maatregelen en straffen,
liefst door en met buitenstaanders, ik vertrouw de politiek niet meer. Dat hier niet alleen overheidsgeld naar toe moet, maar dat vrijwel
ieder pensioenfonds en veel spaarders hierdoor indirect getroffen worden, dat
gaan we nog wel merken. Wat Amsterdam aangaat, vanaf nu kunnen de
internationale ambities van onze stad als financieel centrum bij het grof vuil, en dat gaat banen kosten. Ook de onroerend goed
markt zal een klap krijgen, de toch al onzinnige A10 plannen moeten de kast in,
de NZ lijn die hele wijken zal doen wegzinken in drijfzand voert uiteindelijk
naar de financieel-juridische sloppenwijk aan de Zuidas. Maar er is een
lichtpuntje, misschien kunnen we al die mooie plannen, contracten en
onderzoeken en aktes nog opstoken in onze half werkende afvalcentrale.
We moeten langer werken,
langer aan de gang, geen vroegpensioen meer, want we vergrijzen. Bij ons en in
veel westerse landen staat de pensioenleeftijd van 65 jaar ter discussie, want
we kunnen de AOW niet meer betalen en er zijn niet genoeg werkers meer. De
gemiddelde leeftijd wordt steeds hoger, roept men dan, het probleem hier is
echter dat men de levensverwachting rekent vanaf de geboorte, en niet vanaf de
pensioengerechtigde leeftijd. De levensverwachting stijgt niet omdat mensen in
absolute zin ouder worden, maar omdat steeds minder mensen voor hun 50e levensjaar overlijden. Haalt men eenmaal de leeftijd
van 65 jaar, dan is, zeker voor mannen, de levensverwachting de laatste 50 jaar
niet significant toegenomen. In 1960 bedroeg de levensverwachting van 65-jarige
mannen nog 13,9 jaar, tegenover 15,4 jaar in 2006. Het echte probleem is dat de
sterfkosten toenemen (dat heet ingewikkeld de decompressie van de morbiditeit),
het sterven duurt langer en kost meer aan zorg en behandeling. Gezond leven en
preventieve zorg klinken heel mooi, en je wordt er wel ouder van, maar
macro-economisch gezien is dat een dure grap. Voor de belastingdienst en
verzekeraars kun je het beste op je 65-ste een hartaanval krijgen, dat is het
goedkoopste. Sterven is duurder naarmate je ouder wordt, dat klinkt ontzettend
naar, maar speelt wel degelijk mee bij de discussie over langer doorwerken.
We komen in dit land om
in de wetten en regeltjes en het grootste deel is nu al een zaak van de EU
richtlijnen, die weten van mierenneuken! De belofte,
dat men iets gaat doen aan het woud van regels en voorschriften is dus vrijwel
loos, want aan de Brusselse regelkoorts kan men niets (meer) doen. Het Kabinet
Lubbers maakte deregulering al in 1982 tot een speerpunt, maar het bleef bij
mooie woorden en onzinnige privatisering. Maar vooruit, soms
moet er toch iets geregeld worden, bijvoorbeeld hoe de elektriciteitskast in
m’n buitenhuisje moet worden ingericht en dan ga ik op het internet op zoek
naar de voorschriften en normen. Vergeet het maar, wetten en regels zijn
in principe openbaar, maar dat geldt in ons land niet voor de NEN-normen, daar
doet het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) leuk zaken mee. Met die normen
hebben aannemers, architecten, installateurs, maar ook burgers te maken. Je kunt natuurlijk een foldertje uit het rek
bij de plaatselijke doe-het-zelf bouwmarkt pakken maar als je
bijvoorbeeld wilt weten aan welke eisen je elektrische installatie moet
voldoen, dan moet je de volledige NEN-normen op dat gebied aanschaffen. Die
vind je verder nergens,
ook niet op het Internet. Het gaat om de auteursrechten, en dus om geld, het
NNI wil betaald worden en dat klopt niet, als het om dwingende voorschriften
gaat, die zouden net als wetten en zo publiek moeten zijn en dus gratis. Er
wordt al zeven jaar gesteggeld over deze kwestie, het kabinet schuift een
beslissing steeds weg, de rechter ook, en ondertussen int het NNI de centjes en
vervolgt iedereen, die de details van die normen
ergens vermeld. Maar mag ik dan gewoon maar wat aanrotzooien en die normen
naast me neerleggen, kan ik me afvragen, want als ze niet openbaar zijn hebben
ze geen dwingend karakter. Dit lijkt pietluttig, maar wat gebeurt er als door
een in elkaar geflanste installatie brand ontstaat of mensen gewond raken of
erger?
sept 2008
De Troonrede was weer
bemoedigend, we zouden er allemaal op vooruit gaan, alleen gingen diezelfde dag
de banken wereldwijd weer flink onderuit. We houden het wat dat betreft niet
droog, lijkt me, de economie gaat echt diep wegglijden en als de huizencrisis
ook in ons land doorzet is de ellende nog niet voorbij. We hebben positief
nieuws nodig en gelukkig bleek vorige week, dat ook volgend jaar de IBC
congresbeurs weer in de RAI zal plaatsvinden en (nog) niet naar Barcelona
verhuist. Misschien zegt u dat niks, maar die IBC is
de grootste internationale beurs in de RAI en gaat over omroeptechnologie. Zo’n beurs betekent met dit jaar 49.250 bezoekers meer dan 100.000
overnachtingen en een omzet voor standbouwers, horeca, vervoerders en RAI van
misschien wel honderd miljoen euro. Maar daar moeten we ons best voor doen, de
aantrekkelijkheid van Amsterdam voor dergelijke evenementen staat onder druk.
Er is al langer sprake
van het vertrek van de IBC, omdat men op een aantal punten ontevreden was,
onder meer over de hotelprijzen. Amsterdam moet zuinig zijn op zulke klanten en
goed in de gaten houden, of die beurs en de beursbezoekers toch ook hier komen
omdat hier nog wat bijzonders te vinden is, qua sex, drugs en vertier. Het
twijfelen over Amsterdam als plek is een signaal, daar mag wel eens stevig naar
gekeken worden.
De vakanties zijn weer
voorbij en dit jaar heb ik Europa doorkruist, met de auto. Wat dan opvalt zijn de verschillen in benzineprijzen. Nederland is
niet alleen het duurste, maar gaat ook het langzaamst weer omlaag. We hebben
dan wel nauwelijks tolwegen, maar autorijden is hier met al die belastingen
toch erg duur. In landen als Portugal en Spanje zijn er de laatste jaren erg
veel en vaak prachtige maar waarschijnlijk ook erg dure snelwegen bijgekomen. Maar
als je dan in de kleine dorpjes gaat kijken zie je dat met de snelwegen ook de
supermarkten zijn gekomen, de lokale middenstand is opgedroogd. Ook de
kleinschalige landbouw, de groentemarkt in het dorp valt ten offer aan de
bereikbaarheid, terwijl de toeristen nu steeds meer wegblijven door extreme
temperaturen en omdat rijden of vliegen toch steeds duurder is geworden. Met
overal leegstaande nieuwbouwprojecten, vooral in de toeristische sfeer voel je
de paniek, niet alleen in gesprekken met makelaars, bouwers en bankiers, maar
ook bij de boeren. Hun plukkosten voor bio/eco-olijven zijn hoger dan wat de
Lidl’s voor het complete gebottelde product rekenen, want ook in de eco-agro is
de grootschaligheid troef. De mooie infrastructuur, euro-concurrentie en de
informatica die alles transparant maakt gaan hun tol eisen, de vooruitgang
heeft z’n prijs. De teloorgang van waardigheid als ik zo’n Portugese boerin met haar handeltje zie zitten terwijl
de klanten achter haar hun plastic tassen van de super inladen. Ontnuchterend, zo’n constatering en voor mij weer eens het bewijs dat de
politiek ons mooie dingen aansmeert, maar dat de realiteit z’n eigen wetten
heeft.
Nog even de vakantie. Ik
keek deze week m’n afrekening van m’n mobiele telefoon eens door en toen bleek
dat ik fors meer moest betalen voor m’n vakantietelefoontjes. Buitenland en
vooral buiten Europa is dat nog ontstellend duur, de
operators pakken hun concessie aan de Europese Commissie blijkbaar dubbel en
dwars terug. Maar wat blijkt nu, nogal wat van die gesprekken
waren telemarketing, bedrijven die in vakantietijd me iets wilden aansmeren en
m’n mobieltje gingen bellen, maar dat kost je dus ongewild flink geld. Nuon,
zelfs de KLM en de ANWB, maar wat me echt irriteerde is dat de afdeling
Onderzoek en Statistiek van de gemeente me met een onzinnige enquete lastig
viel, op m’n mobieltje in vakantietijd. Dat is een dure grap, omdat m’n
huisgenote dat nog ging zitten beantwoorden ook, waar kan ik die kosten terugeisen. Die
O&S afdeling doet wel meer rare dingen, enquetes die niet anoniem zijn over
parkeerbeleid, en met erg knullige en bijna neerbuigende vragen, burgers zijn
toch zulke stommerds nietwaar! De echte problemen
komen niet aan de orde en ik vraag me af wat ze met al die gegevens doen. Hoe
komen ze aan m’n mobiele nummer, daar is geen
telefoonboek voor, dus putten ze uit gegevensbestanden, die daar niet voor
bedoeld zijn. In hoeverre houdt de gemeente zich dan wel aan de wettelijke
eisen qua privacybescherming?
Mag de overheid liegen?
Een interessante vraag, rond de Fitna kwestie bleek al dat de waarheid in ieder
geval verbogen mag worden, de leugens die Nederland bij de oorlog in Afghanstan
betrokken mogen niet onderzocht worden, over de slinks aangepast EU Grondwet
mogen we niet meer stemmen, de betrouwbaarheid van de overheid is een
aanfluiting aan het worden. Dat geldt ook voor de politiek, de regelaars in Den
Haag en de hele cluster zakkenvullers die daar achter hangt, zoals de
geliberaliseerde woningcorporaties, energiebedrijven, zorgverzekeraars en
andere dienstverleners.
Men vertelt niets, of
verdoezelt de feiten door sprookjes te vertellen, die wel aardig klinken en
helaas door de media braaf worden geslikt. Ik vond een recent bericht over
digitale flitsers al helemaal manipulatie. Digitale flitsers leveren, omdat ze
altijd aanstaan en geen rolletjes verwisseld hoeven te worden, 10 keer meer
boetes op dan de oude analoge flitsers. Dus op hetzelfde
traject 10 keer meer geld, als ze overal worden ingevoerd dan gaat het aantal
boetes per jaar omhoog van 1,2 miljoen nu naar iets van 10 tot 12 miljoen per
jaar, dat levert miljarden extra op aan boetegeld. Maar het Bureau
Verkeershandhaving van het ministerie meldt blij, dat het voor de automobilist
geld gaat schelen en er minder bekeuring vallen. De verwerking gaat namelijk
veel sneller en dus zou men sneller merken dat ergens geflitst wordt. Ja, ja,
maar tot dusver wel 10 keer zoveel boetes en via een omweg wordt dus weer een
miljardje uit de zak van de automobilist getoverd, en de verkeersveiligheid
waar het om begonnen was? Veel overheidsdiensten bleken al overtredingen tot
Spaarlampen, de nieuwe
hype want we willen zuiniger doen. Nu zijn die spaarlampen (TL techniek in een
bolletje) in ons land al relatief goedkoop en worden veel toegepast, de
Nederlander kan ook rekenen. Allerlei organisaties zien in de spaarlamp-hype
een leuke opsteker, maar ik denk dat het een hele
kwalijke manier van groenwassen is. Het klinkt lekker ecologisch, maar
eigenlijk komt het neer op de industrie spekken. De Europese invoerheffing
(want in China maken ze die dingen nog goedkoper) wordt voorlopig niet
afgeschaft, omdat een van de fabrikanten protest aantekende en daarmee een jaar
gewonnen/verloren wordt. Maar spaarlampen, waar ook een beetje kwik in zit,
zijn ecologisch helemaal niet zo fris. Ze vragen veel energie om te maken, zijn
milieuverontreinigend bij productie en als ze kapot gaan, moeten eigenlijk
apart ingezameld worden, maar zijn ook qua energiegebruik vergeleken met
LED-lampen en gasontladingslampen (straatverlichting) niet erg zuinig, en ze
zijn ongezond. Over dat laatste praat niemand, maar ik weet, als fysicus, dat
spaarlampen een erg “arm” verlichtingsspectrum hebben en ook nog op 50 Hz
knipperen, en dat is niet gezond. Veel van onze welvaartsklachten hebben te
maken met gebrek aan zonlicht, we leven en werken in kunstlicht, dragen
zonnebrillen (ook erg ongezond) en komen daardoor bepaalde vitamines te kort,
die je niet makkelijk vervangt door te slikken. Dat
weten de medici en arbeidskundigen al lang, er zijn zgn. daglichtlampen
ontwikkeld die door verstandige werkgevers ook worden gebruikt. Uit onderzoek
blijkt dat meer “goed” licht en vooral meer zon allerlei klachten, van de
symptomen van Alzheimer tot infecties helpt verminderen. Zonlicht, inclusief
een beetje UV, hebben we nodig. Door spaarlampen, die dus in een breder kader
helemaal niet zo besparen, worden we met z’n allen een
beetje zieker, en dat kost ook geld, maar dat rekent helemaal niemand uit.
In een eerdere kolom gaf
ik aan, dat zonlicht erg belangrijk is voor onze gezondheid. Te weinig zon
maakt depressief, ga maar eens in de winter met mensen uit Scandinavië praten.
Zonlicht was, voor de ontdekking van antibiotica, eigenlijk de enige therapie
die hielp bij allerlei ziektes, zoals tuberculose en nog steeds is bijvoorbeeld
voor psoriasis zonnetherapie eigenlijk het enige wat werkt. De medische
wetenschap en toeleverende industrie ziet echter
liever pilletjes en spuitjes, terwijl een uurtje extra in de zon zitten
waarschijnlijk net zo goed werkt. We sluiten ouderen, die juist die vitamines
die door zonlicht worden gevormd in onze huid zo nodig hebben, lekker weg, met
veel “arm” licht, liefst TL en die ongezonde en helemaal niet zo ecologische spaarlampen
en klagen dan dat zovelen lijden aan ouderdomskwalen. Heeft
men bij het schrappen van balkonnetjes in nieuwbouwprojecten rekening gehouden
met onze zonlichtbehoefte, en keek men alleen naar de besparing in bouwkosten. We
hebben de zon nodig, kunstlicht voor iedereen en altijd is er pas een eeuw en
de negatieve effecten van dat leven zonder zon worden niet erkend. Er zou
eigenlijk een duidelijk recht op zon moeten zijn, want wie zonder moet, in de
gevangenis, in een huis zonder licht, in die vreselijke illegalenopslag die me
aan slavenschepen doet denken, wordt uiteindelijk ziek. Er is
wel onderzoek, kleurentherapie, lichttherapie, daglichtlampen, maar dat ziet
men als hobbyisme, zweverig gedoe. En wie aandringt
krijgt verhalen over schadelijke UV straling, terwijl ondertussen duidelijk is
dat we toch wel wat UV nodig hebben, en we bijvoorbeeld door het dragen van
zonnebrillen en het smeren met zonnebrand ons lichaam bedonderen en mogelijk
zelfs meer risico lopen op huidkanker. De zon is je vriend, de beste
wonderdokter die er is en nog gratis ook, als je tenminste
niet bent weggestopt op een plaats waar die zon onbereikbaar is geworden.
We lopen vast, niet
alleen in het Amsterdamse verkeer, maar wereldwijd. Auto’s, mensen, de
politiek, de cultuur, de economie. Je zou kunnen zeggen dat de vaart er uit is,
dat de entropie (de vergrijzing van alles) de overhand krijgt, maar ik noem het
“gridlock”. Dat wordt gebruikt als het verkeer helemaal vast komt te staan en
de kruispunten blokkeert, iets wat in New York nogal eens voorkomt. We zijn aan
het vastlopen, de last van het verleden en de onderlinge samenhang van alles is
zo beklemmend geworden, dat verandering of organische groei niet meer mogelijk
is. Goedbedoelde maatregelen zoals de kilometerheffing zinken weg in een moeras
van doorkoppelingen en afwentelingen, zodat het beoogde effect er nooit meer
komt. Een hogere olieprijs is zo versleuteld in onze economie dat het oude
marktmechanisme niet meer werkt, het een inflatiemotor wordt en ook de overheid
die inflatie weer gaat doorberekenen, we slaan op hol. De fysieke en virtuele netwerken, die
eerst zoveel leuke dingen mogelijk maakten, raken verstopt en worden een
belasting. Internet is een mooi voorbeeld, we raken zo verknoopt met alles en
iedereen, dat het een last gaat worden, de digitale schaduw ons verstikt.
Netwerken worden netten waarin we gevangen raken, wat eens flexibel was wordt nu
star, onbeweeglijk, repressief. Deze gridlock is vrijwel ongemerkt ontstaan,
maar nu begint het toch te knellen. We komen we er niet meer uit, tenzij we in
andere richtingen, in andere dimensies gaan denken en werken. Het is tijd dat
uit de chaos nieuwe concepten spruiten, een nieuw paradigma ontstaat, want
anders komt onze mooie welvaartstrein krakend tot stilstand.
Tevreden met minder is, met een nu echt wel
merkbare recessie in de lucht, de nieuwe trend in marketing. Als het werkt en
de dagelijkse dingen doet, is het goed voor veel consumenten, die geen super
mobieltje of alleskunner notebook meer willen, maar tevreden zijn met een
goedkoper en praktisch ding. De nieuwe zakelijkheid, want zo kun je de kleine
mini-notebooks die nu zo goed verkopen ook zien, slaat allerwege toe. In de
telefonie zie je, bijvoorbeeld bij Telfort in har nieuwe winkels, al een omslag
naar meer prijs/prestatie en “goed genoeg is ook handel”, maar ook op internet
wordt die trend zichtbaar. Pogingen om de consument meer te laten betalen
stranden, de omzetgroei in Internet adverteren neemt af en volgens
onderzoeksbureau IAB is er zelfs sprake van een dipje dit voorjaar in internetreclames
en het kijken naar internetvideo’s. Een tariefsverhoging, die Marktplaats (eBay
dochter) haar klanten in de maag wilde splitsen, men moest vrij plotseling fors
meer betalen voor een rubrieksadvertentie in een aantal rubrieken, moest
goeddeels worden teruggedraaid na veel protesten. Bij autoverkopen gebeurt hetzelfde, in Amerika
koopt men nu vooral zuinige en goedkope auto’s, de consument wordt wakker. Wat dat betreft lopen maatregelen als de milieuzone van Amsterdam
echt achter de ontwikkelingen aan. Het
zijn achterhoedegevechten die politiek wel stoer overkomen, maar ook daar
blijkt de burger te beseffen dat veel van die grootse plannen zoals Betuwelijn,
NZ en IJ oever veel te duur zijn en achter de feiten aanlopen.
Kilometerheffing, men maakt zich er maar druk over. Het kan wel, het kan niet, waar gaat het nou om? Autogebruik terugdringen, de recessie doet dat al behoorlijk, particulier wat gaan toeren is te duur aan het worden, het autoverkeer dat blijft is zakelijk en woon-werk verkeer. Dat duurder maken wordt gewoon afgewenteld, doorberekend in prijzen, afgetrokken van de winst, dus heeft nauwelijks effect. In plaats van autootje pesten kan men beter de trein en de bus goedkoper maken en zorgen dat er geen vertragingen zijn. Maar ja, dat levert niks op voor de schatkist, dus preekt men mileubewustheid, maar doet lastenverhoging. Ik vind die hele kilometerheffing gewoon onzin, je betaald via de benzineaccijns toch al voor je verbruik en nog veel beter dan betalen per kilometer, want een dure slurper kost meer per kilometer. Zijn de politici blind, dat ze de eenvoud en de effectiviteit van een hoge benzineprijs niet zien en moeilijk moeten gaan doen met complexe methodes en toerekeningen. Niemand staat voor z’n lol in de file en de echte oplossing is als we allemaal verhuizen. Lagere overdrachtsbelasting, meer verhuisvergoeding, maar waarom de koe niet echt bij de horens vatten en bedrijfsvestigingen in grote steden verbieden. Een bittere pil voor Amsterdam, maar gooi de planning zo om, dat bedrijfsvestigingen de polder in moeten, naast die Vinex lokaties en andere woningbouw. Dat klinkt als dwarsdenken, maar Amsterdam joeg haar burgers weg naar Almere en Purmerend, dan ook maar hun werk daar naar toe. Dus stoppen met bedrijfscomplexen in de grote stad, jammer voor de status, maar beter voor de lucht.
Woekerpolissen, de verzekeraars en banken hebben zich leuk verrijkt en wentelen het risico af op de argeloze burger, die onduidelijke deals kreeg aangeboden aan dure bureau’s met keurige koffie in statige panden van quasi betrouwbare tussenpersonen. We zijn collectief genaaid, maar ik ben de laatste tijd nog wat dieper gaan duiken in wat ons is aangesmeerd, al lang voor die beleggings-constructies. Miljoenen Nederlanders hebben, min of meer verplicht, een levensverzekering en arbeidsongeschiktheidverzekering afgesloten bij een zgn. spaarhypotheek. Het belastingvoordeel dat hen werd voorgerekend, volle aftrek over hele looptijd, was fors en zelfs clubs als Eigen Huis trapten er in. Maar wat blijkt, op die verzekeringen is schandalig, bijna misdadig verdiend doordat men voorwendde, dat het om een echte levensverzekering ging en een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor het volle bedrag over de hele looptijd. Maar zelfs in de kleine lettertjes en algemene voorwaarden stond dat niet, noch kreeg men bij het afsluiten en overzicht van de premieheffing. En in de loop der jaren ging die premie leuk omhoog, en dat stond nergens, behalve een lullige clausule dat de risicopremies worden vastgesteld op basis van rekenleeftijden. De verzekeraars hebben bewust die gegevens achtergehouden! Resultaat; op 100.000 euro zogenaamde levensverzekering betaalt men in 30 jaar zo’n 10.000 euro aan premie. Wie dezelfde verzekering (evenredig dalende zgn contraverzekering) afsluit via internet betaald vanaf 2500 euro (kunt u zo checken). En over dat vier keer te hoge bedrag kreeg u ook geen rente. Voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering is het nog erger. Miljoenen Nederlanders zijn zo misleid, en de verzekeraars hebben daar in de orde van 20 tot 50 miljard aan verdiend. En dan heb ik het nog niet eens over de ongespecificeerde en steeds stijgende kosten die ze ongezien in hun zak staken. Misschien begrijpt u nu waar al die mooie gebouwen aan de ZuidAs van betaald zijn!
aug 2008
Amsterdam wil ICT
(computers en telecommunicatie) topstad worden en de politiek doet z’n best. Cohen en Asscher duiken op allerlei congressen op
en doen net alsof ze zelf zo ongeveer de kabels helpen leggen. Het klinkt
allemaal prachtig, nu weer als eerste Europese stad een WiMax netwerk, dat is
een nieuw soort draadloos netwerk, zeg maar een heel
grote hotspot. Zeker een technologie met toekomst, maar op dit moment nogal
experimenteel en meer een PR stunt. Dat wordt leuk opgeblazen, de media tippelen
er op en nemen over wat het stadhuis aan propaganda de wereld in stuurt. Zo was
er ook het bericht, dat Amsterdam in 2010 de grootste ICT beurs ter wereld
krijgt. Klinkt leuk, en er komt inderdaad een congres, maar dat gaat om zo’n 2000 bestuurders van ICT-brancheverenigingen.
Congressen van dergelijke omvang zijn er vele in Amsterdam, een ICT beurs van
wereldformaat als CeBIT, Computex of CES gaat om honderdduizend bezoekers. De
RAI heeft maar één dergelijk evenement per jaar, de IBC in september en die was
men al een keer bijna kwijt omdat de hotelprijzen in Amsterdam zo excessief
waren. Borstklopperij dus van bestuurders, die ondertussen het
glasvezelnetproject laten versloppen. Niet alleen haken partners als Tweak en
Unet af, het Italiaanse BBNed als netwerkbeheerder doet niet veel meer dan ADSL
(snel internet) verkopen waar men het makkelijk en
goedkoop kan aanleggen. De bedoeling van dat glasvezelnet was dat ook andere en
nieuwe en gemeenschapsdiensten een kans zouden krijgen, daarmee overtuigde men
de Europese Commissie, maar in de praktijk komt daar niets van terecht. BBned
is gewoon een ADSL concurrent met overheidssteun, en dat gaat nog eens een keer
een forse boete kosten. B&W maakt goede sier met leuk quasi-nieuws, maar
let niet op hoe lopende projecten worden misbruikt, net als destijds bij het
kabelnet. En neem Salto, A2 gaat per 1 juli alweer naar een andere frequentie
(256, S15) en er worden nu maar studio’s verhuurd in Pakhuis de Zwijger, want
de energie voor lokale omroep is ook al weggezakt, terwijl juist daarin
Amsterdam ooit echt voorop liep, in de tijd dat de Digitale Stad door hackers
(ICT-krakers) op de kaart werd gezet.
Ik maak me ongerust, de
verharding neemt toe en onze vrijheden worden, het lijkt haast stelselmatig, geofferd
aan een vals gevoel van veiligheid. Er worden zondebokken gezocht, en of dat nu
columnisten, cartoonisten of krakers zijn, het overheidsoptreden wordt afgedekt
en omdat het afkalvende regentenclubje van Bos en Asscher de peilingen vreest,
gaat het steeds verder. In de kranten krijg je de indruk dat de krakers
binnenkort het Paleis op de Dam in de fik willen
steken en eigenlijk vermomde terroristen zijn. Met foto’s van wapens wordt de
indruk gewekt dat het om hard geweld gaat, maar ik noem een doosje patronen
naast een gaspistool (dat helemaal niks afschiet, alleen maar lawaai maakt)
afbeelden manipulatief. Het ging om tientallen woningen, een onverwachte
ontruiming en eerlijk gezegd, bij mij hangt ook een Japans zwaard aan de muur,
mijn kinderen zitten op schermles, hun oude honkbalknuppel, het seinpistool van
m’n boot, de vlindermesjes in een rommeldoos die ze ooit lekker stoer op de
markt in Antwerpen kochten, mijn dure keukenmessen, een inval in mijn huis
levert een nog indrukwekkender plaatje op. En zeker, onder die 51 gearresteerde
krakers zullen een paar slechterikken zitten, die ook
best aangepakt mogen worden, maar het hele beeld duidt op escalatie,
polarisatie, stemmingmakerij. Cohen speelt daar een nare rol in, iedereen te
vriend houdend, maar wel degene die de onverwachte en heel dure (ME-ers in het
weekend kosten extra en de inzet ’s morgens ging zo snel na wat nachtelijke
overlast dat het wel op een opzetje lijkt) inval goedkeurde. En wat me vooral
zorgen baart, is dat we nu een nieuwe onderklasse aan het stigmatiseren zijn,
de Oost-Europese migranten. Slecht volk, berichten de media onderhuids, dat
kraakt maar en steelt werk van brave Nederlanders, gooit ruiten in, een nieuwe
vijand, een groep die we makkelijk de schuld kunnen
geven. Maar let wel, die Oost-Europeanen komen hier (legaal nu) om te werken,
een bestaan op te bouwen, misschien als muzikant, filmer, straatartiest,
bouwvakker, vuilnisman of helaas, als drugsdealer. Ze krijgen geen uitkering,
hebben geen recht op een huis en wat doe je dan? Door hen te discrimineren en
dat proef je duidelijk in de berichtgeving, dwingen we ze de criminaliteit in.
Dat patroon kennen we, bij eerdere migrantengolven is dat soms goed fout
gelopen. Amsterdam, en Cohen voorop, moeten niet alleen menselijkheid en
barmhartigheid voorwenden, maar er een beetje hart in leggen.
Juli 2008
Burgemeester en
wethouders hebben onlangs de pers eens uitgenodigd om de balans op te maken. Ik
ben daar nooit bij, de innige relatie tussen voorlichters, journalisten en de
politiek was en is in Amsterdam bij uitstek het middel om dingen onder de pet
te houden, maar mocht via de likkende pers vernemen dat wethouder Asscher (die
van dat uiteenvallende regentenpartijtje) toch wel bezorgd is over de groeiende
tweedeling. Ja, dat merken we allemaal, de tegenstelling tussen rijk en arm,
wit en zwart, zakkenvullers en sappelaars, burger en politiek, politie en
illegaal wordt steeds meer voelbaar. Daar moeten we wat aan doen, helemaal mee
eens, maar is dat een geldkwestie? Die problemen los je niet op met meer geld,
zeker niet als dom beleid, weinig controle en grove missers ondertussen
miljarden kosten (en 1 miljard tekort is toch even 2000 euro per Amsterdams
gezin, wilt u even bijtikken?). Eigenwijs geritsel van vorige wethouders (zoals
wethouder Köhler (GL) met de NZ lijn) en gewoon
blunderen (Belliot (PvdA) gaf miljarden weg voor een fooi), maar wat geeft het,
politici worden nooit afgerekend op missers. Maar wat dan te doen? Misschien
gewoon die burger weer serieus nemen, ophouden met het aandraaien van de
repressie-tang, Amsterdam weer leuk maken, zorgen dat de buitenlui het hier ook
naar hun zin hebben, kortom positief denken. Niet met malle campagnes, steeds
meer studiereisjes, steeds meer leerling agenten op straat en hordes
verkeersregelaars, maar gewoon doen, tolerant, magisch, vriendelijk, barmhartig
en af en toe lekker gek. Willen we T-shirts met IDamnedSterdam of liever gewoon
toeristen die het naar hun zin hebben, met musea die dan misschien niet
helemaal hip zijn, maar wel open, met een horeca die wat kan en mag verdienen,
met festivals die Amsterdam doen bruisen, met mensen die naar elkaar knikken en
glimlachen.
Ik heb wel eens onder
vier ogen met Cohen gepraat en hem erop gewezen, dat als je de stad, de burgers
en de bezoekers niet aardig bejegent, de reactie voorspelbaar is. Dat is een
magisch gegeven, de wet van wederkerigheid en ik geloof in die toverformule.
Wie goed doet, goed ontmoet, maar ik vrees dat onze burgemeester dat niet
helemaal begrepen heeft (maar ik kan me vergissen). In iedere
geval is er top-down weinig aardigheid, dus laat ik het eens anders proberen. Als
al die leerling agenten en agentes (met één streepje, u ziet ze meestal
getweeën op bonnenjacht) nou eens iedere maandag, op eigen initiatief, gewoon
gaan praten met burgers, en dan liefst met wat oudere Amsterdammers (in alle
kleuren) en hen vragen hoe het gaat in hun buurt, welke leuke gebouwen, hoekjes
en verborgen schatten er allemaal zijn, wat hen bezighoudt, wat ze leuk vinden.
Misschien gaat een wat meer ervaren agent wel met ze mee (dat is of was toch
het idee van leerling-agent zijn) maar anders, jongelui, gewoon doen! We weten
met z’n allen heel goed wat er aardig is, wat goed
gaat, en in die contacten komen dan vanzelf de suggesties, de goede raad en een
stukje wederzijdse genegenheid. Maak maandag Oom (of tante) Agent dag! Laat die
commissarissen maar vergaderen en wijsneuzerig doen, op straat kan en mag het
ook plezierig zijn, mag je als agent (of ambtenaar of verkeersregelaar) ook
best een beetje “Mensch” zijn. Geen handhaver, maar beschermer van de openbare
orde, aanspreekpunt, even een dagje dat rustige vertrouwen en respect
uitstralen. Ouderwets en het zal even wennen zijn, maar wel zo leuk en erg
effectief.
We worden steeds dikker,
ongezonder en dat ligt volgens de deskundologen aan onze voeding, we gaan de
Amerikanen achterna. Meer trans vet, meer suiker, meer fast food en allerlei snoeperijen
en kijk eens, we worden gemiddeld zwaarder, overgewicht wordt normaal en dat is
niet gezond. Klinkt allemaal logisch en ik kan er nog hele theorieën aan
vastknopen, over zuurgraad, over het verband tussen stress, verkeerd
eten en reuma, rsi, adhd enzovoorts. Maar vraagt niemand zich af waarom we dan
al die verkeerde dingen eten? Dik worden is, in heel algemene termen,
een psychosomatisch verschijnsel, een reactie op omgevingsfactoren, veel meer
dan een genetisch gegeven. Dat kan verveling zijn, je niet geaccepteerd voelen,
een heel scala van gevoelens kan zorgen dat je te veel of verkeerd gaat eten. Wat
is in Amerika, waar overgewicht een nog veel ernstiger probleem is, nou de
laatste tientallen jaren de meest opvallende emotionele trend? Dat is moeilijk
precies aan te geven, maar onzekerheid, schuldgevoel, ontworteling,
vervreemding zijn zeker factoren, om nog maar niet te spreken van steeds meer
geweld, thuis, op scholen en overal, Amerika is eigenlijk altijd in oorlog. Is
het dan vreemd dat mensen aan het eten slaan, een dikke verdedigingslaag
opbouwen, verslaafd raken aan eten en consumeren, om die angst maar te
kalmeren? Ik stel dus, dat ook hier dat dik worden een symptoom is, niet het
gevolg van gebrek aan discipline of karakterologische zwakte, maar van steeds
meer angst, steeds meer druk, steeds meer repressie. Campagnes tegen
overgewicht zouden zich daar op moeten richten, iets doen aan de openbare onrust, aan het
gevoel van onmacht dat ons wordt opgedrongen door een overheid die steeds meer
ruimte neemt, regels stelt en die met allerlei rotsmoezen en angstverhalen
handhaaft. De prijs van onvrijheid is onze gezondheid, zogenaamde veiligheid
betalen we in levensjaren en kwalen.
Soms scheert de dood
langs je heen, als je net een ongeluk misloopt of er iemand in je omgeving
sterft. Dan ga je weer even nadenken over wat dood en dus leven betekent. Voor
mij heeft dat te maken met “thuiskomen in het niet-zijn”. Als je alles wat je
aan het leven bindt, niet alleen de materiële dingen, maar ook je opvattingen
over liefde, rechtvaardigheid, goed en kwaad, ziekte en waarheid overboord kunt
zetten, dan ben je werkelijk vrij. En dat gebeurt als je dood gaat, in het echt
of als je het ego kunt laten gaan en al die opvattingen en gehechtheden laat
varen. Dan kom je thuis, in het niet-zijn. Want wat is het leven anders dan ons
eigen en zo uniek ervaren complex van opvattingen, van projecties en
frustraties, angsten en woede, van gehechtheden en verbeeldingen? De wereld is altijd je eigen wereld, het Oosterse “Thou are That”,
je leeft in het spinsel van je eigen matrix. Daar aan ontsnappen is
vrijheid, thuiskomen, samadhi, verlichting. Dat inzicht is niet nieuw, William
Shakespeare schreef naar mijn mening over datzelfde DAT: “To be or not to be That” is de grote vraag (dus iets anders dan “to
be or not to be, that is the question”;
mijn afwijkende interpretatie van die regel is mogelijk, omdat men in
die tijd geen interpunctie zoals komma’s gebruikte) en in die dubbele
interpretatie ligt precies de filosofische brug naar het niet-zijn als
ontsnapping uit het “That”. Wat ik aantref als ik werkelijk thuiskom in die zin weet ik niet,
maar ik hoop toch dat ik dan m’n wankelende internet-verbinding, de blauwe
brieven, de pijn in m’n lijf en dat knagende minderwaardigheidsgevoel kwijt
ben. En hemel of hel is dan ook een zo menselijke en beperkte visie, ook
dat onderscheid verdwijnt dan wel.
Juni 2008
De ontdekker van LSD, Dr
Albert Hofmann, is op 102-jarige leeftijd gestorven. Het bewustzijnsverruimende
middel, waarvan hij in 1943 de wonderlijke eigenschappen ontdekte, was zijn
zorgenkind, maar ook een wondermiddel. Zoals alle geneesmiddelen, want zo werd
het in de begintijd zeker gezien, heeft LSD zeer positieve, maar ook wat
angstige kanten. Die werden, om allerlei redenen, overdreven en daarom is LSD
nu een verboden middel en dat is jammer, want uit eigen ervaring weet ik, dat
je van een trip veel kunt leren, over jezelf, over de werkelijkheid en over de
mystieke eenheid van alles. Door LSD is men anders gaan denken over “andere”
staten van bewustzijn, het hele denken over bijvoorbeeld sjamanisme en mystieke
ervaringen is veranderd, LSD zette bewustzijn op de kaart. Misschien juist
daarom werd dit “heilige middel”, zoals Hofmann het zelf noemde, in de illegale
sfeer gedrukt, dat was een politieke beslissing die meer met Vietnam en
onderdrukking van vrij denken van doen had dan met de schadelijkheid..
Albert, ik mocht hem van
nabij meemaken, was een bijzonder mens, die nog op
hoge leeftijd snoepte van z’n eigen wondermiddel en op z’n honderdste
verjaardag in Basel in 2006 nog fris en helder de duizenden bezoekers toesprak.
Hij was zeker niet kinds, maar ik bewonderde vooral zijn kinderlijke
enthousiasme, voor de natuur, voor de kunst, voor het leven, in iedereen die
hij tegenkwam zag hij het positieve. Tussen de vele goeroes,
heiligen, spirituele leiders en wetenschappers die ik heb ontmoet was hij een
lichtend baken. Wereldbefaamd, maar voorkomend en geïnteresseerd in
iedereen, blij je z’n tuin met vlinders en bloemen te
kunnen tonen. En voor mij een voorbeeld, een autoriteit, die in liefde boven
het gekibbel van de psychedelische hippies en deskundologen stond, een
waarachtig grote geest die me raakte.
Oranje moet, want we
voetballen weer eens mee! Dus tuigen we de stad weer op, iedere kroeg, iedere
snackbar en zelfs hele straten gaan op oranje, koning voetbal regeert.
Historisch gezien is het natuurlijk nooit zo bedoeld, maar ons koningshuis
vaart er wel bij. Die kleur hebben we te danken aan Orange, een streek diep in
Frankrijk, waar w e behalve de afstamming van de vader de vaderlands, de eerste
Prins Willem, verder weinig mee te maken hebben. Ook genetisch niet meer, onze
Oranjes stammen alleen via een omweg van hem af, maar het blijkt een
PR-treffer, Nederland is oranje en oranje is Nederland. Makkelijk,
want dat rood-wit-blauw hebben veel andere landen ook, en zo blijven we
herkenbaar. Met petten, mutsen, jasjes en steeds weer creatieve vondsten om je
vooral oranje uit te dossen. Van mij mag het, maar ik heb er wat andere associaties
mee dan het voetbalspel. Ik moet vooral denken aan de Kumbha Mela in India,
waar miljoenen hindoes in meest oranje gewaden een bad
in de Ganges nemen. Of aan de Summer of Love (1967) in San Francisco, waar toen
ook Oranje een favoriete kleur was. Amsterdam in oranje, zouden we er ook wat
heiliger van worden?
Vrijwel iedereen loopt
vroeg of laat tegen de medische muur op, want helemaal gezond zijn we zelden en
blijven dat vrijwel nooit als je wat ouder wordt. Je krijgt chronische
klachten, sluipende ziektes zoals reuma of ouderdoms-diabetes en blijkbaar
hebben we allemaal zwakke harten, want je bloeddruk en cholesterol is nooit
optimaal, en dan zit je zo aan de pil. We slikken wat af, op doktersrecept of
omdat we wat extra vitamines denken nodig te hebben. Daarmee vallen we echter
in handen van de pharmacologische tovenaars, de bedrijven die al die pillen
ontwikkelen en op de markt brengen. Toegegeven, na veel
onderzoek en tests, en de overheid controleert dat streng, dus slik je braaf
mee. Maar ik heb gemerkt, dat veel medicijnen helemaal geen effect
hebben, vooral als het gaat om balansklachten en auto-immuun aandoeningen (ik
heb zelf reuma). Goed letten op je gewicht, stress vermijden, gezond eten, voor
mij is dat de beste medicijn en zonder bij-effecten. Maar ik
ben wel nieuwsgierig en dus ben ik eens gaan speuren naar de effectiviteit van
geneesmiddelen. Daar blijkt een (statistische) indicatie voor te
bestaan, die heet NNT ofwel “number needed to treat”, het aantal patiënten dat
een bepaald medicijn moet gebruiken om te voorkomen
dat er één geval echt mis gaat. Die cijfers zijn verontrustend hoog. Voor
cholesterol verlagende middelen, die heel veel worden voorgeschreven, is de NNT
in de orde van 100, slechts één op de honderd gebruikers heeft er echt baat bij
(in het voorkomen van een hartaanval) volgens een analyse in BusinessWeek. Je
zou ook kunnen zeggen dat 99 mensen onnodig die dure pillen slikken, maar ja,
je zult maar die ene zijn. Daarom is een ander getal ook
belangrijk en dat is NNH ofwel “number needed to harm”, en dat betreft vooral
de bijeffecten. Hoe schadelijk is een medicijn ofwel (statistisch
gezien) hoeveel mensen kunnen dat gebruiken voordat het een keer mis gaat. Nu
ben ik geen medicus en laat de NNT/NNH afweging voor anderen maar over aan de
doktoren, maar voor mezelf kijk ik er wel naar en slik zelf b.v.
geen prednison en ben geneigd om homeopatische middelen te gebruiken met een
zeer hoge NNH en dus weinig risico. Maar wat blijkt nu, er komen wetten (Codex
Alimentarius) aan die juist dergelijke middelen gaan verbieden en ons dus
dwingen naar de zogenaamd “bewezen” geneesmiddelen, waarvan de effectiviteit
dus ook erg laag blijkt te zijn, maar die in het algemeen
veel bijverschijnselen kennen. Weer een stukje vrijheid naar de knoppen!
In Amsterdam probeert men
bijna wanhopig de zogenaamde onderwereld aan te pakken, zonder veel resultaat,
behalve dan dat er steeds nieuwe controlerende instanties en regels bijkomen. Nu
weer de wet Bibob waarmee men alle bouwprojecten boven de 100.000 euro extra
gaat controleren, door weer een club ambtenaren die daarmee toch een soort
opsporingsbevoegdheid en dus macht krijgen. Weer een bedreiging, weer controle,
weer angst zaaien en onzichtbare beslissingsbevoegdheid. Vroeg of laat leidt
dat tot corruptie, daar kun je op wachten, herinnert u zich nog Parkeerbeheer,
de bouwschandalen op de Wallen, het gerommel met de Zuid-as? Van hoog tot laag
zie je in ons land zelfverrijking, achterkamertjesgedoe, fraude en geritsel. Hoeveel
ambtenaren, adviseurs, directeuren van semipublieke ondernemingen,
woningcorporaties, publieke omroepen, consultants of politiecommissarissen in
onze stad verdienen meer dan Balkenenende? Het zijn er heel veel, en dat los je
dus niet op door de kleine ondernemers of particulieren die een schuurtje
willen bouwen een derdegraadsverhoor af te nemen. Dat los je niet op door de
sex-business in de publieke sfeer te trekken of gewoon uit te roeien. Daar kun
je misschien iets aan doen door de normen en waarden in de overheid en de
bovenwereld te handhaven, door inderdaad een lijst te publiceren van wie in
onze stad overmatig uit de ruif vreet.
Juni 2008
Groen Links klopt zich in
een Groen Links Amsterdam krantje stevig op de borst, niet ongebruikelijk in
politiek Amsterdam, fouten toegeven doen we niet graag, successen claimen des
te makkelijker. Een Groen Links wethouder drukte de NZ lijn door met enorme
financiële risico’s, door de bankencrisis gaat de Zuidas van Poelgeest dezelfde
kant op. Groen Links wil een gezonde stad en daar kan niemand op tegen zijn, we
zitten met vervuilde lucht en met die hittegolven merk je pas goed hoe benauwd
het kan worden. Maar los je dat op door autootje te pesten zoals Groen Links
dat wil. Men roept dat sinds de verhoging van de parkeertarieven, en die wil
Groenlinks nog verder fors verhogen, het autoverkeer in het centrum 25% afnam
(in 15 jaar). Maar de middenstanders zullen terecht stellen, dat daarmee hun
omzet ook enorm geschaad is en dat het milieu nauwelijks baat heeft, want in de
regio werd 35% meer gereden. Het verkeer verschuift dus alleen maar, het
probleem wordt in wezen niet opgelost, maar de centrumfunctie met winkels,
horeca en toeristen voor de musea, sex en de hash wordt aangetast. Want als we
even aannemen dat de bewoners min of meer hetzelfde rijgedrag vertonen, dan is
de afname van het aantal auto’s van (geld uitgevende) bezoekers dus veel meer
dan 25%, wel in de orde van 60 to 70% minder en vertaal dat nu eens in hier
niet bestede euro’s. Slim omgaan met parkeren, fietsen
bevorderen, kleine auto’s voorrang geven, allemaal mooi en heel populistisch
gebracht, maar wordt de burger niet bedonderd? De stad wordt op allerlei
manieren ontdaan van z’n economische en culturele
trekkracht, het alternatieve waar men voor komt wordt bewust weggezuiverd, en
met hoge parkeertarieven isoleren we de burgers omdat een bezoekje onbetaalbaar
wordt . Dat is misschien Lekker Leven in de Groen Links optiek, de burger weet
beter, maar heeft geen keus meer.
“Groenwassen” is het misbruiken van ecologische en “groene” argumenten om gewoon weer eens flink de burger van z’n geld af te helpen. Natuurlijk zijn er ook oprecht milieubewuste bedrijven, maar te vaak zie je nu dat “groene” als een soort wonderolie om diensten en producten aan de man te brengen. Groene stroom, dat wil toch iedereen, dat je daardoor vastzit aan kleine lettertjes valt niet op, je wordt overspoeld met groene aanbiedingen en heel vaak gaan de overheid, de woningcorporatie of andere semi-publieke organisaties er breed achter hangen, meeliften op de groen golf maar stiekem zelf leuke deals maken. Neem de spaarlampen, dat zou toch wel even gaan besparen, men wil zelfs de gloeilamp gaan verbieden, de politiek wil “groen” scoren. Maar wat blijkt, die gloeilamp is in veel toepassingen onmisbaar, helemaal niet zo verkwistend qua energie, goedkoop en milieuvriendelijk te maken en helemaal niet zo achterhaald. Men rommelt met de cijfertjes, zo’n spaarlamp produceren is ecologisch duur, er zit kwik in, ze gaan vaak helemaal niet zo lang mee en zijn voor veel toepassingen gewoon niet geschikt. En wat belangrijker is, de nieuwe generatie LED lichten zijn nu misschien nog duur, maar ecologisch wel “gezond” en nog veel zuiniger dan spaarlampen of TL. Als de politiek werkelijk het milieu wil helpen, dan zou investeren in LED technologie door research en proefprojecten, zoals Amsterdam nu overigens ook gaat doen, complimenten daarvoor, heel verstandig zijn. Maar blijkbaar is er een stevige lobby voor de spaarlamp en ik vraag me af, welke belangen hier werkelijk spelen en of hier niet leuk wordt groengewassen wat in feite het met dikke winst uitnutten van fabricagecapaciteit is. De burger en het milieu betalen de rekening wel.
Er komen steeds meer
cruiseschepen naar Amsterdam en dat zijn ware zorgpaleizen geworden. Het kan
niet op, ze steken niet alleen torenhoog boven de stad uit, maar wat een technische wonderen. Het zijn mini-steden waar vooruitgang niet
alleen een technology-push, maar een market-pull karakter heeft, er is vraag
naar. Ik denk dat de seniorenmarkt, de behoeften van de vergrijzende
baby-boomers met vette pensioenen en vroege uittreding een duidelijke
groeimarkt is voor brede convergentie. Niet alleen van convergentie in de zin
van meer elektronica en meer computers, maar convergentie van waar dat allemaal
voor bedoeld is, comfort, recreatie, gezondheid, zorg, veiligheid. De
integratie van wat we in brede zin kunnen aanduiden als hospitality voor de
senioren markt krijgt een praktische, misschien wat overdreven commerciële vorm.
Reizen, timeshare, communicatie, entertainment en zorg worden bij elkaar worden
gepakt in cruiseschepen voor 2, 3 tot 4.000 gasten, voorzien van de laatste
snufjes om vooral ouderen van dienst te zijn. De grote hotelketens stappen daar
ook in, Radisson met cruise lines, Hyatt met senior living,
Marriott met timeshare en senior living, maar dat is pas het begin. De gated
community, liefst zonder zichtbare maar wel degelijk met digitale hekken, is in
opkomst en zo’n hypermodern cruiseship is daarvoor een
mooi prototype. We moeten voorzichtig zijn, er kleven ook nadelen aan dergelijke
elitaire opzetjes. Ik zou de directies van zorginstellingen en bejaardenhuizen
zeker aanraden om eens aan boord te gaan kijken, al was het maar om eens te
zien wat “service” met een Amerikaans accent kan betekenen.
De informatica
overvleugelt ons, iedere week is er wel weer wat nieuws, weer een site, weer ‘n gadget, weer een
dienst, weer iets wat we niet kunnen of mogen ontberen. Ik zit in dat vak, maar
raak wel eens de weg kwijt, wat moet ik nou met nog een social networking
website, nog een onmisbare portal voor dit, of een
betaaldienst voor dat. Ik kom van alles tegen op het web, maar uitvinden waarom de beheerskosten van het Robeco Hollands
Bezit van 0,63% naar 1,13% zijn gestegen, dat lukt niet. Of eens checken hoe de
miljoenen die Amsterdam stopt in Futureweb en glasvezel worden besteed, vergeet
het maar. Nu zeggen de specialisten, dat dat komt omdat we niet werken met de
werkelijke betekenis van gegevens, de zoekmachines werken met data, harde bits
en bytes. We moeten overgaan naar wat ze het “semantische web” noemen. De semantiek is de wetenschap die zich
bezig houdt met de betekenis van woorden en zinnen, maar eigenlijk moeten we
nog verder gaan, ook de betekenis van beeldmateriaal speelt mee. Eigenlijk kom
je dan bij de filosofische vraag naar de “is-ness”, naar het wezen der dingen. Geen
losse data of feiten, maar inzicht, besef van wat hier en nu belangrijk aan
iets is, een rechterhelft bewustzijn dat niet logisch of causaal is, maar
tijdloos en essentieel. Dat is wat we eigenlijk zoeken, maar we krijgen
voorlopig vooral stapels links en zinloos veel verwijzingen. Maar er is dus
hoop, next-web neigt naar wisdom-web, informatie wordt weer gezien als iets wat
de ontvanger raakt en betekenis heeft, de magie sluipt via de achterdeur weer
de automatisering binnen. Net als in de tijden van Hume en
Kant zijn we overvoerd geraakt met het rationele, depressief door de
data-overvloed, en proberen we weer zin te geven aan onze ervaring. Ik
voel me wat dat betreft ook magisch depressief, zoek naar andere wegen om die
hele informatisering weer een plek te geven; wat is de is-ness van Google.com
Mei 2008
We weten het ondertussen
wel, wie een mobiele telefoon bij zich heeft is traceerbaar, men kan uitvinden
waar je wanneer was en dat wordt ook nog een tijdje bewaard, misschien wel voor
altijd. Een onrustig gevoel, en omdat ook je emails worden gescand, men met
allerlei verfijnde technieken alle international gesprekken scant, en er steeds
meer bestanden aan elkaar worden gekoppeld, is er van privacy, van lijfelijke
vrijheid geen sprake meer. Je bent verdachte en feitelijk schuldig tot het tegendeel bewezen is,
dat is een totale omkering van wat vroeger gold, namelijk dat je a priori
onschuldig bent en dat de integriteit van je lijf onaantastbaar is (habeas
corpus). Met als excuus het terrorisme, of de zogenaamde veiligheid gaat het
steeds verder, nu wil men weer maagdelijke meisjes gaan inenten tegen een door
geslachtsverkeer overdraagbaar virus. Klinkt goedbedoeld, maar is weer een
verdere aantasting van het recht op je eigen lijf, en ook eigen gedachten zijn
al een tijdje gevaarlijk. Samen de Koran lezen is misdadige samenspanning, wat
op je PC staat of je toevallig binnenhaalt is al min of meer publiek eigendom,
want je zou, o, jee, eens rare of gevaarlijke gedachten kunnen
ontwikkelen.
De digitale dwangbuis rukt op, niet alleen de overheid
maar ook het bedrijfsleven en vrijwel alle organisaties, verenigingen, clubs,
verzekeraars etc. slaan gegevens over je op, doen daar van alles mee en je weet
vaak niet wat. Je krijgt bergen spam, popups en doorlinks naar vreemde sites,
er liggen heel gerichte aanbiedingen in de post en op Schiphol loert die
marechaussee ook naar dingen waar je alleen maar naar kunt raden. De politiek
maakt zich daar zogenaamd bezorgd over, we hebben privacywetgeving,
bestandsbeheerders moeten aan allerlei eisen voldoen, maar in de praktijk wordt
onze zogenaamde digitale voetafdruk (digital footprint) steeds groter en
onnavolgbaar. Met als excuus de veiligheid en het terrorisme wordt alles
bewaard, gescand, geanalyseerd. En we helpen zelf druk mee, via onze persoonlijke
websites en Hyves, Facebook en andere social networking activiteiten zetten we
het zelf online, vaak met allerlei details, foto’s en video’s. Maar beseffen
we, dat een uitglijer hier of daar, je naam in een krantenartikel of zelfs maar
een wat ongelukkig geformuleerde email je jarenlang, misschien wel eeuwenlang
gaat achtervolgen. Die digitale schaduw gaat een probleem worden, die sleep je
mee en als je beseft dat de sociale dienst, maar ook een werkgever, je ex, je
buurman of een misdadige organisatie dat allemaal te voorschijn kan halen, wat
doe je dan. Wie ben je eigenlijk, je eigen zelf of dat wat er op het internet
over je staat, pyschologische en praktische identiteitsroof is geen verzinsel
meer. Het zelf weghalen is een lapmiddel, al die sites, al die
verkeersgegevens, al die emails staan nog ergens, er zijn organisaties die een
backup maken van alle websites en zelfs van alle veranderingen. Wegduiken in de
vergetelheid, je zonden achter je laten, het kan niet meer en het net wordt
steeds enger aangetrokken. Er is geen proportionaliteit meer, de politie
fouilleert tienduizenden mensen, steelt hun tijd, tast hun gevoel van
eigenwaarde aan en voor wat? Om een paar zakmessen te vinden,
een enkel alarmpistool, of gaat het om het afschrikken, dus om de terreur, het
bang maken. Maar wie betaalt de echte kosten van al dat gewroet en
gezoek, de depressies, ziekteverzuim, het gebrek aan ondernemingszin, de angst,
het verlies aan creatieve geesten die verhuizen door dit soort gedoe?
Dat je
niets te vrezen hebt als je niets gedaan hebt of niets te verbergen hebt is een
kulargument. Ook binnen het
beste systeem worden fouten gemaakt, in onze Nederlandse rechtspraak blijkbaar
heel stelselmatig. En wie tegen de spooknota’s van UPC gevochten heeft weet hoe
moeilijk die strijd is. Hoe kun je je verdedigen in zo’n
situatie, hoe kun je gegevens die over je bestaan en misschien fout of
onvolledig zijn, zelfs maar kennen. We worden ingepakt, in een digitaal net
wordt onze vrijheid, het recht jezelf te zijn, fouten te maken en daarvan te
leren langzaam afgeknepen. En net als bij ratten in een kooi die je langzaam
kleiner maakt gaan we dan elkaar bijten of erger.
Ik zie in die steeds
groter worden digitale schaduw een psychologisch en filosofisch probleem, we
verliezen onze experimenteer-ruimte, ons speelveld, we mogen geen fouten meer
maken, we moeten ons braaf aanpassen, in woord en daad, maar ook in onze
gedachten. Maar hoe leren we dan nog iets, durven we nog iets, ondernemen we
nog iets?
De digitale schaduw is
een wurgslang, met heel diepgaande persoonlijke en maatschappelijke gevolgen,
het gaat niet om het verlies van wat privacy, maar om het verlies van
menselijkheid, barmhartigheid, de computer is onverbiddelijk, een afgod zonder
wroeging.
Ik weet ook niet wat er
tegen te doen valt, want is betalen met je mobiel niet makkelijk, een irisscan
op Schiphol sneller, iedereen een chip in z’n oor
rationeel en efficiënt? Misschien moet er maar ieder jubeljaar (maar misschien
is 50 jaar te lang) een virus worden rondgestuurd, dat ons onze digitale zonden
vergeeft.
April 2008
Amsterdam Topstad, onze Job reist er de hele wereld voor af, alsof Amsterdam serieus
mee kan doen in de competitie tussen de echte wereldsteden. Veel gepraat over
Amsterdam als merk, over promotie, aantrekkelijkheid als vestigingsstad, over
cultuur en topkwaliteit, Amsterdam wil vijf-sterren reisdoel zijn. Maar vergeef
me, we zijn qua omvang en stijl een Europees provincieplaatsje, met wat leuke
dingen, toevallig leuk gelegen, maar duidelijk geen A-merk. Het krampachtig mee
proberen te doen op topniveau is marketingtechnisch geen gezonde keuze, het is
alsof de Hema edelbiefstukken gaat slijten, daar enorm reclame voor gaat maken,
duur marktonderzoek laat doen, consultants inhuurt en meedoet aan
biefstukken-vakbeurzen over de hele wereld, maar uiteindelijk komen de mensen
er voor de worst. Die A-merk ambitie van Amsterdam, inclusief het Madurodam fatsoens/reinheidssyndroom,
gaat ten koste van onze echte markt, de Nederlandse en Europese Sneakburgers,
die op de sex en de tolerantie tippelen, maar wegblijven vanwege
parkeertarieven, fouilleren en de angstbel. De PC Hooftstraat is een steegje
vergeleken met de Kö, de K’Damm, Oxford Street of de Champs Elysee, een stukje
me-too voor genaaide Ajax-aandeelhouders.
Mijn suggestie om het
merk Amsterdam echt even in de markt te zetten? Een red light districtje en
coffeeshop cum rokerij pleintje op Schiphol. Het grootste deel van de bezoekers
op Schiphol is toch transitoverkeer, op kosten van de oren en longen van vooral
de Amsterdammer. Geef ze dan waar ons Amsterdam wereldwijd toch bekend om
staat, maar bespaar hen en ons de moeite om helemaal de stad in te moeten gaan.
Ik vrees alleen dat er geen exploitanten te vinden zullen zijn, die door de
Bibob-toets komen. Want zijn zakkenvullers als Cerfontaine, de bazen van wat we
ooit “onze” woningbouwcorporaties noemden, van Bouwfondsen, Pensioenfondsen of
oud wethouders die merendeels stelselmatig hun wachtgeld uitnutten, wel in
staat om op nette wijze het bijna oudste beroep van de wereld, dat van
hoerenbaas, goed in te vullen?